« Erraiak eta argudioak | Lora dadin deika »
Gaueko azken expressoa / Eneko Aizpurua / Alberdania, 2023
Parien kontakizuna Aiora Sampedro / El Diario Vasco, 2024-06-22
Eneko Aizpuruak bi urte lehenago argitaratu zuen “Bidasoan gora” saiakeran oinarritua ekarri du orain eleberri hau. Liburu hartan ibaiaren inguruan zedarritutako istorioak bildu eta lokarri batekin inguratzen bazituen, “Gaueko azken expressoa”n istorio horiek aitzakia hartu eta protagonistak aske dira misteriozko eleberri honetan haien nahiak, grinak, zalantzak, damuak azaleratzen. Kontakizunaren hasierarako aitzakia protagonistak haurtzaroko Antonio lagunaren berri izatean datza. Harekin biltzera Portugalera, ekiten duenean, Euskal Herrira heltzerainoko ibilbidea gogoratuko du. Beraz, mantentzen ditu bi ezaugarri nagusi: testigantza eta memoria ariketa.
Paria guztien ahotsa biltzen da kontakizunean hartara. Baina beti ere, ikuspegi zorrotz eta humanitario batez. Egoa, matxismoa, arrazismoa….denak nahasian ageri dira eta guztiak biktimen ahotsetatik. Horrela, liburuak erakusten du hein batean, sistema baten barnean azpi-sistemak gurutzatzen diren heinean, nola sistema bateko biktima izan daitekeen beste bateko biktimario eta alderantziz. Hartara, diktadura portugaldarretik ihesi doan gazte paria, senar matxista bilakatuko da urteen joanean, edota haren emazte euskalduna, Amerika erdialdetik inmigratutako emakumeen gorrotatzaile arrazista.
Eleberri guztian zehar han-hemenka ematen diren gakoen arabera haziz doazen ideiak badira ere, azken orrialdeetan ematen ditu kontakizunaren klabeak Aizpuruak: lagun ohiari egindako traizioa eta nork bere bizitzaren zioa topatzeko duen larrimina. Azkenean, Antonioren itxialdi psikiatrikoa geratuko da agerian protagonistarentzat. Eta hori du alderdirik aberatsena, izan ere, irakurlea hausnarrean uzten duen lana da hau; psikiatria eta psikologia tratamenduen agerpenak ez ote duen deserrotuen psikosia nahitaezkoarekin zerikusirik.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez