« Erraiak eta argudioak | Lora dadin deika »
Gaueko azken expressoa / Eneko Aizpurua / Alberdania, 2023
Parien kontakizuna Aiora Sampedro / El Diario Vasco, 2024-06-22
Eneko Aizpuruak bi urte lehenago argitaratu zuen “Bidasoan gora” saiakeran oinarritua ekarri du orain eleberri hau. Liburu hartan ibaiaren inguruan zedarritutako istorioak bildu eta lokarri batekin inguratzen bazituen, “Gaueko azken expressoa”n istorio horiek aitzakia hartu eta protagonistak aske dira misteriozko eleberri honetan haien nahiak, grinak, zalantzak, damuak azaleratzen. Kontakizunaren hasierarako aitzakia protagonistak haurtzaroko Antonio lagunaren berri izatean datza. Harekin biltzera Portugalera, ekiten duenean, Euskal Herrira heltzerainoko ibilbidea gogoratuko du. Beraz, mantentzen ditu bi ezaugarri nagusi: testigantza eta memoria ariketa.
Paria guztien ahotsa biltzen da kontakizunean hartara. Baina beti ere, ikuspegi zorrotz eta humanitario batez. Egoa, matxismoa, arrazismoa….denak nahasian ageri dira eta guztiak biktimen ahotsetatik. Horrela, liburuak erakusten du hein batean, sistema baten barnean azpi-sistemak gurutzatzen diren heinean, nola sistema bateko biktima izan daitekeen beste bateko biktimario eta alderantziz. Hartara, diktadura portugaldarretik ihesi doan gazte paria, senar matxista bilakatuko da urteen joanean, edota haren emazte euskalduna, Amerika erdialdetik inmigratutako emakumeen gorrotatzaile arrazista.
Eleberri guztian zehar han-hemenka ematen diren gakoen arabera haziz doazen ideiak badira ere, azken orrialdeetan ematen ditu kontakizunaren klabeak Aizpuruak: lagun ohiari egindako traizioa eta nork bere bizitzaren zioa topatzeko duen larrimina. Azkenean, Antonioren itxialdi psikiatrikoa geratuko da agerian protagonistarentzat. Eta hori du alderdirik aberatsena, izan ere, irakurlea hausnarrean uzten duen lana da hau; psikiatria eta psikologia tratamenduen agerpenak ez ote duen deserrotuen psikosia nahitaezkoarekin zerikusirik.
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez
Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Simulakro bat
Leire Ugadi
Mikel Asurmendi
Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
Aritz Galarraga
Odolaren matxinadak
Miren Guilló
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi
Joxe Aldasoro
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro