kritiken hemeroteka

8.118 kritika

Azken kritikak

« | »

Poesia kaiera / Alda Merini (Aiora Enparantza Armentia) / Susa, 2021

Maitasuna eta eromena Paloma Rodriguez-Miñambres / El Correo, 2022-01-08

Susa argitaletxearen Munduko Poesia Kaierak ekimenaren azken liburuetako bat da Alda Merini (1931-2009) poeta italiarraren bilduma laburra. Aiora Enparantzak egin du euskarazko itzulpena eta edizioan hautatutako 66 poemak oso adierazgarri suertatzen dira Meriniren obra ezagutzeko.

Errealitate gordina eta kutsu mistikoak harilkatzen dira olerkietan, sakratua eta erotikoa. Maitasuna gai nagusietako bat da Merinirentzat, haren etengabeko bilaketa, maitaleak abandonatzen duenean, maitale horri egiten dizkion erreguak eta kexuak. Bilatu egiten du modu anitzetan (sexuan, adiskidetasunean, erlijioan). Maitasunaren ifrentzuaren berri ere ematen du, abandonatua izatearen hustasunari dedikatzen baitizkio bertsoak. Maitasunaren esperoan dago gizakia, nahiz eta zoriona ez diola emango dakien. Poetak modu librean, ausartegian, bilatzen du, hain ausart non nor den ahaztu eta bere arima galdu dezakeela konturatzen den.

Gai horrekin batera, zoramena azaltzen da. Merini eroetxean ingresatuta egon zen bipolaritatea diagnostikatu ziotelako, eta esperientzia horren aztarna antzematen dugu haren obran, gorputz-gogamen auzian eguneroko bizi-eskakizunek sortutako sufrimenduak estutu eta tenkatu zuelako Merini. Izan ere, gizarteak arruntzat jotzen duen bizitzarekiko arroztasun sentimendua aurki dezakegu olerkietan.

Poesia honen ezaugarri nabariena lirikotasuna dugu bertsoei isuri zaien ahotsaren intentsitateagatik eta irudien indarragatik. Meriniren estiloak tradizioan ditu sustraiak eta, horrenbestez, klasikoen hatsaz ohartzen gara (Agindutako Lurra, San Agustin, Orfeo, Apolo, Medusa). Adituen esanetan, korronte antimodernoari jarraitzen dio, oldar erlijiosoa, kristaua eta paganoa, uztartzen duelarik. Poemak otoitzak balira bezala idatzi zituela dirudi maiz, bere arimaren salbazioan, asebetetasunaren bila. Existentziaren zentzuaren bila.

Azken kritikak

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Jose Luis Padron

Pozaren erdia
Harkaitz Cano

Aitor Francos

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Irati Majuelo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak