« Maite dut Dovlatov | Ibaiertzeko ipuina »
Abaro / Itxaro Borda / Balea Zuria, 2020
Jatorria eta modernitatea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-12-26
Itxaro Bordaren “Abaro” poema liburuan modernitate eta tradizioaren arteko uztarketa interesgarria eskaintzen da, subjektu poetikoaren identitatearen islatzat-edo hartu daitekeena. Liburua irekitzen duen poema zubereraz idatzita dago eta liburuan zehar hor-hemenka agertzen zaizkigu tradizioarekin eta jatorriarekin erlaziona daitezkeen osagaiak: amaren etxea, paisaia basak, herri tradizioei lotutako jarduerak. Honekin batera, modernitatearen erakusgarri diren beste osagaiak tartekatzen dira, hala nola hiriaren presentzia edota ez-lekutzat hartzen diren tokiak, aireportuak-eta bezala. Erreferentzia kulturalei erreparatuz gero ere, antzeko elkarketa topa daiteke kultura tradizionalaren aipamenen ondoren, klasikoak, eta baita pop kulturari dagozkionak ere, agertzen zaizkigu-eta. Erreferentzia multzo hauekin badirudi aditzera ematen zaigula norberaren identitatean jatorria bezain garrantzitsuak direla geroko ibilbidean bakoitzak hartutako erabakiak eta, dialektikaren terminologian aipatuta, bi osagai horien sintesi moduan aurkezten dela. Hori agertzeko Itxaro Bordak estilo eta teknika desberdinen elkartzearen ondorioz diren testuak erabiltzen ditu. Izan ere, bertso libreak eta metrika zorrotzari atxikitako poemak tartekatzen dira, edota irudien segida surrealista diruditenekin batera, esperientzia zuzenetik hartutakoak. Edonola ere, badago baliabide bat besteen gainetik nabarmentzen dena: egitura sintaktikoen errepikapena, esaldi paraleloak sortzeko balio duena, eta metrika zorrotzean egindako poemetan leloa osatzen duena. Elementu hauekin, Itxaro Bordak eroso sentitzen dela dirudien mundu poetikoa eraiki du, non maitasunaren presentziak garrantzizko lekua duen, bakardadearekin batera. Bakardadea, baina, ez da itzuri egin behar zaion presentzia gisa aurkezten, bidelagun moduan baizik.
Poesia kaiera
Giorgos Seferis
Irati Majuelo
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Joxe Aldasoro
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos