susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Minotauro gaurkotua | Eguneroko mikroerasoak »

Aireportuko musika / Luis Garde / Pamiela, 2020

Kontaera eraikitzea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-12-19

“Aireportuko musika”k, Luis Garderen eskutik datorren azken nobelak, etorkizun hurbil batean kokatzen du argumentua. Izan ere, nobelaren abiapuntua etorkizun horretan gertatutako bahiketa bat da: 2027. urtean, Leyre Olcoz, Nafarroako politikari erregionalista, bahitu du EHAS izeneko taldeak. Bahiketa gertatu eta bi urtera, Koldo Lakar idazleari enkargua egiten diote gertakari horien gaineko kontaera egin dezan. Neurri batean politika fikziozko istorio bat da. Eta alde horretatik begiratuta, esan daiteke bertan kontatzen dena Euskal Herriaren historian gertatutakoari zeharka begira dagoela, argumentua etorkizuneko metafora horretan balizko aukeren inguruan arituko balitz bezala. Baina gertakariek beren kontaera behar dute, eta Koldo Lakarren bidez horixe da nobelaren bigarren argumentu lerroan eskaintzen dena, kontaera bera, “errelatoa”, nola moldatzen eta atontzen den helburu politiko zehatzen interesei egokitzeko.

Aitortu behar dut bahiketaren kontua azaltzen denean horren inguruko bidezidor politikoak nahasi xamarrak iruditu zaizkidala, ulergaitzak askotan, eta, batzuetan, gertakari tragikoak direla aintzat hartu ezean, ia parodia baten aurrean nengoela ematen zuela. Bigarren arloa, ordea, askoz interesgarriagoa iruditu zait, kontaera bera nola eraikitzen den azaltzean, idazlea gertakari zehatzek planteatzen dituzten mugetatik nolabait askatuta, kontakizunak sakontasunean irabazten baitu. Eta bitartean, argumentu nagusiarekin zeharka baizik erlazionatuta ez dauden beste istorio batzuk ere azaltzen dira, ia interpolatutako narrazioak diruditenak: hauetan (narratzaileak Teruelera egiten duen bidaia, adibidez) atal bikainak aurkezten dizkigu idazleak. Horren ondorioz, nobelak harribitxiak eta laharrak tartekatzen dituen idazlan irregularraren inpresioa utzi dit. Harribitxiak agertzen direnean, orduan gorengo maila lortzen du.