kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Poesia, zaurien ukendu / Ainhoa Urien / Pamiela, 2020

Poeta ispilu Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-10-24

Ainhoa Urien Xabier Leteren poesiara hurbildu da oso modu pertsonalean “Poesia, zaurien ukendu” izenburuko saiakeran. Lan akademiko batean oinarrituta baina horrelako lanetan ohikoak diren muga formalak gaindituta, Leteren poesiaren ikuspegi osoa eskaintzen du idazlanean eta horretarako inflexio puntu moduan poetaren gaixotasuna jarri du erdigunean. Izan ere, Urienek ematen duen azalpenaren arabera, nahiz-eta Leteren lehenengo poema liburuetan agertzen diren kezka existentzialetan gero egingo zuenaren hazia topatzen den, gaixotasunak eta heriotza hurbil sentitzeak eramaten dute poeta poesian babeslekua bilatzera. Aurreneko poema liburuetan kezka existentzialekin batera kezka sozialak eta Euskal Herriarekiko kezka berezia sentitzen zituen Letek, eta neurri batean bere poemak kanpora begira, gizarteari begira alegia, zeuden. Gaixotasunak bere presentzia erakusten duenean, eta harekin batera denbora mugatua izatearen kontzientzia nabari geratzen zaionean, kanpora begiratu beharrean, barnera biltzen da eta poesian barne mina arintzeko edo leuntzeko bidea bihurtzen zaio. Transzendentziaren bila abiatzen delarik, erlijiotasuna dei genezakeena ere agertzen zaigu poemen ardatz. Poetaren ibilbide hau kontatzeko, Urienek bere ibilbide propioa ere erakusten du, Leteren poesiak berarengan utzi duen zirrara nabarmen azalduta. Leterenganako miresmenetik idatzitako saiakera da idazlan hau eta jarrera horrek eramaten du liburua batzuetan kutsu hagiografikoa izatera. Hortaz, poetaren alderdi batzuk ia-ia komentatu gabe geratzen dira, adibidez, Leteren ibilbidearen bigarren atalean barnera begira argitaratutako zenbait poematan intertestualitatearekin planteatzen diren arazoak, eraginak (eta eraginak baino gehiago diruditenak) ia bazterrean utziz. Ainhoa Urienek Xabier Leterengana inguratu nahi izan du idazlan honetan, baina iruditu zait ibilbidearen ondoren poeta aurkitu baino areago bere burua topatu duela Urienek, Leteren poemen ispiluan.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak