kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Dendaostekoak / Uxue Alberdi / Susa, 2020

Oroimen zatikatua Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-10-17

Denda bat munduaren metonimia izan daiteke, bertan bizitza osoaren laburpen moduko bat topatzen den aldetik. Premisa honekin, eta oroimena lagun, eraikitzen da Uxue Alberdiren eskutik datorren “Dendaostekoak” izenburuko eleberria. Bi ahizpak, Mari Josek eta Izaskunek, 70eko hamarkadaren amaieran Elgoibarren denda bat irekitzea erabaki zuten. Bertan diskoak eta liburuak, opariak eta jantziak, denetarik alegia, saltzen zuten eta talaia horretatik inguruko bizitza nola gauzatzen zen ikusten zuten. Memoria ariketa bat eginda, herria eta pertsonak nola joan ziren aldatuz azaltzen da eta horretarako egileak diskurtso zatikatua erabiltzea erabaki du. Izan ere, herriaren kronika ere izan daitekeen kontakizuna egiteko, narrazio lineala hautatu beharrean, gai batetik bestera egiten da jauzi, kontu pertsonalak eta inguruari dagozkienak tartekatuz, ardatz argirik erakusten ez duen istorioa sortuz.

Inpresio multzoa da, beraz, aurkezten zaiguna, anekdota piloaren forman gauzatua. Anekdota hauek garrantzi handirik gabeko xehetasunez zipriztinduta agertzen dira askotan eta gai batzuk (83ko uholdeak, edota feminismoa) errepikatu arren, ez du ematen egitura sendorik osatzen dutenik. Horren ordez metaketa nagusi da hemen. Bestalde, adin batetik dagoeneko pasatu den irakurleari antzeko anekdotak behin baino gehiagotan entzun edota ezagutu dituela irudituko zaionez, argumentuak ez du sorpresa handirik gordetzen.

Berrogei urte pasatu dira denda sortu dutenetik eta haien artean elkarrizketa moduko bat osatuz (baina bakoitzaren ahotsa gehiegi desberdintzen ez delarik) daramate aurrera kontaera. Narratzaile bikoiztu honen ahotsa da idazlanaren osagairik interesgarriena, ahozko kontakizunaren oihartzunak dituen diskurtsoa sortzen baitu, oroitzea birsortzea ere badela erakusten den bitartean.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak