« Odolez trenpaturiko maitasun istorioa | Etorri gaitun, segi dezagun »
Dendaostekoak / Uxue Alberdi / Susa, 2020
Oroimen zatikatua Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-10-17
Denda bat munduaren metonimia izan daiteke, bertan bizitza osoaren laburpen moduko bat topatzen den aldetik. Premisa honekin, eta oroimena lagun, eraikitzen da Uxue Alberdiren eskutik datorren “Dendaostekoak” izenburuko eleberria. Bi ahizpak, Mari Josek eta Izaskunek, 70eko hamarkadaren amaieran Elgoibarren denda bat irekitzea erabaki zuten. Bertan diskoak eta liburuak, opariak eta jantziak, denetarik alegia, saltzen zuten eta talaia horretatik inguruko bizitza nola gauzatzen zen ikusten zuten. Memoria ariketa bat eginda, herria eta pertsonak nola joan ziren aldatuz azaltzen da eta horretarako egileak diskurtso zatikatua erabiltzea erabaki du. Izan ere, herriaren kronika ere izan daitekeen kontakizuna egiteko, narrazio lineala hautatu beharrean, gai batetik bestera egiten da jauzi, kontu pertsonalak eta inguruari dagozkienak tartekatuz, ardatz argirik erakusten ez duen istorioa sortuz.
Inpresio multzoa da, beraz, aurkezten zaiguna, anekdota piloaren forman gauzatua. Anekdota hauek garrantzi handirik gabeko xehetasunez zipriztinduta agertzen dira askotan eta gai batzuk (83ko uholdeak, edota feminismoa) errepikatu arren, ez du ematen egitura sendorik osatzen dutenik. Horren ordez metaketa nagusi da hemen. Bestalde, adin batetik dagoeneko pasatu den irakurleari antzeko anekdotak behin baino gehiagotan entzun edota ezagutu dituela irudituko zaionez, argumentuak ez du sorpresa handirik gordetzen.
Berrogei urte pasatu dira denda sortu dutenetik eta haien artean elkarrizketa moduko bat osatuz (baina bakoitzaren ahotsa gehiegi desberdintzen ez delarik) daramate aurrera kontaera. Narratzaile bikoiztu honen ahotsa da idazlanaren osagairik interesgarriena, ahozko kontakizunaren oihartzunak dituen diskurtsoa sortzen baitu, oroitzea birsortzea ere badela erakusten den bitartean.
Austerlitz
W.G. Sebald
Irati Majuelo
Begiak zabalduko zaizkizue
Irati Jimenez
Paloma Rodriguez-Miñambres
Mina hartzeko ere
Juan Luis Zabala
Maddi Galdos Areta
Azken etxea
Arantxa Urretabizkaia
Nagore Fernandez
Liztor mutanteak
Santi Leone
Asier Urkiza
Urtu aurretik
Xabi Borda
Paloma Rodriguez-Miñambres
Gaueko eztabaidak
Agustin Arrieta Urtizberea
Mikel Asurmendi
Mina hartzeko ere
Juan Luis Zabala
Irati Majuelo
Eraikuntzarako materiala
Eider Rodriguez
Amaia Alvarez Uria
Uda betea
Aritz Gorrotxategi
Hasier Rekondo
Analfabetoa
Iñigo Astiz
Mikel Asurmendi
Faith
Lander Garro
Asier Urkiza
Samuel eta Slawo
Karlos Linazasoro
Nagore Fernandez
Duvoisin kapitainaren malura
Kepa Altonaga
Ibai Atutxa Ordeñana