« Lerro artea | Diru gehiago, lan gutxiago »
Erbesteko elurra / Felipe Juaristi / Erein, 2019
Parodiaren bidetik Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-05-16
Euskal egunkari batean liburuen kritikak egiten dituen kazetaria Madrilera bidali dute hil berria den kantari punki baten bizitzaren azken aldean zer gertatu den azaltzeko. Fermin Alberdi (hala deitzen baita kazetaria, narratzailearen papera ere jokatzen duena), beraz, Madrilera abiatuko da garai batean punk mugimenduaren erdigunean egon zen kantariaren irudiaren bila, kantari hau, Sebastian Saldias, egun batean desagertu baitzen Euskal Herritik eta bere heriotzaren egunera arte inork ez baitzuen haren berririk izan.
Abiapuntu honekin, “Erbesteko elurra” ikerketa-nobela izan zitekeen. Baina ez da hori Juaristik irakurleari eskaintzen diona. Argumentuaren hari nagusi horrek atal batzuetan izan ezik garrantzi txikia du eleberriaren garapenean eta aitzakia gisa funtzionatzen duela dirudi narratzailearen predikuak aurkezteko. Narratzaileak etengabe egiten du hausnarketa, euskal gizarte eta kulturaren inguruan besteak beste. Eta kritika egiteko baliabiderik inportanteena, ia bakarra, parodia da. Parodiaren erabilerak argumentuaren mugak gainditzen ditu eta idazkerara ere lerratzen da, idazle barrokoen imitazioa eginez, estilo hanpatu bihurriarekin. Hermeneuten kastakoa izango balitz bezala, narratzaileak hitzen hoskidetasunean kontzeptuen arteko harreman sakonak aurkitzen ditu errealitatearen interpretazioa egiteko. Parodiak, bestaldetik, berezkoa du esajerazioaren bidez ezaugarriren bat nabarmentzea, eta honek inplikatzen du topikoak erdigunean jartzen direla, xehetasunak eta zehaztasunak, errealitatearen tolesturak azken finean, baztertuz. Eleberria orokorrean dibertigarria da, “euskaltasunarekiko” kritikoa, baina narratzaileak intsentsu usainetik ezin aska daitekeen predikatzaile nekaezinetik asko duenez gero, azkenean parodia gehiegi luzatzen da, haren indarra neurri batean motelduta geratzen delarik.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera