kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Eulien bazka / Hasier Etxeberria / Susa, 2003

Ikustekoa Igor Estankona / Deia, 2003-05-20

Ikustekoa. Halakoxea da Hasier Etxeberriaren nobela. Damian Arruti forentseari gertatzen zaizkionak (eta gertatzen ez zaizkionak) fotogramarik fotograma eta zinean bezala jarraitzeko moduko estiloa aukeratu du elgoibartarrak. Protagonistari gertatzen ez zaizkionak ere aipatu beharrean izan gara, liburuko kontrazalean esaten zaigun moduan nobela honek “izeberg batek bezala” zati txikiena daukalako agerian. “Ia ezer ez da dirudiena, iruzur egin ohi digu-eta begi bistakoa denak”. Protagonistaren begietatik ikus dezakegun nobela bat izakeran ikusten den guztia ez da egia, eguneroko bizitzan dakusagun guztia egia ez den modu berean. Horri buruzko gogoeta bat ere bada ”Eulien bazka”. Gizabanakoak epizentro bakartzat bere burua jartzearen arriskuaz jabetzen da Damian Arruti. Beranduegi, irakurleak konprobatuko duenez. Baina ordurarte egiten dugun ibilbidea eta ibilbide horretan aurkitzen dugun guztia zirraragarria da. Azkenerako ez dakigu zer den akzidentala eta zer garrantzitsua. Nobelaren garaipenik handiena da hori.

Hasier Etxeberriaren azkenengo lanetatik gailenena da duda barik ”Eulien bazka”. Guretzat alde batera utzi behar litzateke ”Inesaren Balada”, beste irakurlego batentzat idatzia ezezik beste asmo eta helburu batekin idatzia izan zelako. Ezin izan dugu ordea ekidin ”Arrainak ura baino” lanarekin alderatzea. Oraingoan Etxeberriak jendearen bihotza barik erlazio sozialen muina du aztergai. Halakoetan maiz gertatzen den gisan, errealitate konkretu batean argiago oinarrituz hobeto deskribatu ditu pertsonaren arazoak eta galderak, xumeak zein sakonekoak. Asebete ez gintuen ”Arrainak ura baino” ahaztu arazi digu di-da batean liburu bikain honekin. Nobela honetako pertsonaiek, euren indibidualtasunean, gizartearen erradiografia posible bat erakusten dute.

Tipularen mila azalak artikulu honetan zuritu ezin badira ere, badaude idazleak modu sotilean ukitzen dituen hainbat gai. Damian Arruti eta bere orbitan dabiltzan beste planetek talka egiten dutenean sortzen dira gogoetok. Batzuk gizon/emakume dikotomiaren ingurukoak dira (protagonista ez da, ez, argitasun eredu bat) eta beste batzuk borroka armatutik hasi eta sukaldaritzarainokoak izan daitezke. Sakonean beti dago egia eta gezurraren muga lausoen gaineko azterketa egiteko ahalegin bat. Hori da irakurlearentzat prestatutako ustekabekoa.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak