kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Andrezaharraren manifestua / Mari Luz Esteban / Pamiela, 2019

Subjektu berria Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-11-23

Mari Luz Estebanen bigarren poema liburuan subjektu berri bat jartzen da erdigunean, idazlanaren izenburuan aipatzen den andrezahar hori. Izan ere, liburu honetan, subjektu horretara nola heldu den eta zer nolako ezaugarriak dituen azaltzen da. Poema hauetan irakurle moduan kontuan izan behar dugun lehenengo gauza hauxe da: Estebanen poesia ideien inguruan antolatzen da, sentimenduak haien ondorioak direlarik. Beraz, hausnarrean ari diren poemak azaltzen zaizkigu hemen, hausnarrera bultzatu nahi dutenak. Subjektu berri horrengana heltzeko hiru ataletan antolatzen dira liburu honetako testuak.

Lehenengo atalean zahartzaroan dauden emakumeak aurkezten dira, beste baten begietan nola ikusten diren azalduta. Emakume horien guztien bidez zahartzaroak emakumeengan nola eragiten duen erakusten zaigu. Bigarren atalean ikuspuntua aldatu egiten da, subjektu poetikoak zahartzaroa besteengan ikusi beharrean bere buruarengan gauzatuta aurkezten baitu, nitasuna gailentzen den bitartean. Subjektu poetikoak hausnartzen du zahartzaroak berarengan sortu dituen aldaketen gainean, eta batez ere gorputzean eragiten dituen aldaketetan oinarrituta, giza harremanez, sexuaz edota amodioaz mintzo da, besteak beste. Baina adinak eta denboraren igarotzeak ez ezik, generoak ere eragiten dio subjektu honi. Eta horrela heltzen gara liburuaren hirugarren atalera, liburu osoari izenburua ematen dionera. Bi osagai horiek (adina eta generoa) bilduta, subjektu berriaren ezaugarriak eta zertzeladak azaltzen dira. Lehenengoz, subjektu berri honek izena behar du, izendatzean izaeraren jabe egiten baita: andrezaharra. Bere buruaren jabe den adineko emakumea izanik, subjektu berri honek besteekiko harremanak baztertu gabe ez du besteen arabera bizi nahi, ez du besteek egin dezaten nahi. Bere burua eraiki nahi du modu kontzientean.

Honelako poesian mezua, aldarrikapena, esperientzia komunikatzea funtsezkoa da, eta alde honetatik begiratuta logikoa dirudi baliabide erretorikoen erabilera bigarren mailan geratzea.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak