susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bi aldeetatik begiratuta | Idazlearen mamuak eta mamarroak »

Zeldak / Elena Olave / Balea Zuria, 2019

Askotariko osagaiak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-11-16

Elena Olave izen berria dugu euskal literaturan, “Zeldak” izenburua eman dion poema liburu hau plazaratzen duen lehenengo idazlana da-eta. Poema liburu hau lau zatitan banatuta dago eta atal bakoitzak erdigunean gai nagusi bat du, intersubjektibotik indibidualera doan ibilbidea osatzen delarik testu hauen bidez. Olaveren poemek askotan aldarrikapen itxura hartzen dute, baina kasu honetan aldarrikapen antza izateak ez du esan nahi derrigorrez poetikotasunari uko egiten dionik. Testuok inguruko munduak sortzen duen deserosotasunetik idatzita daude. Izan ere, liburuan agertzen diren lehenengo poemetan inguru burgesak sortzen duen giroan ondo egokitzeko ezintasuna agertzen da. Jarrera kontraesankorra, askotan, halako munduan bizitzea egokitu zaiolako, inguru horretan bere burua identifikatuta sentitu gabe. Eta ideia honek eramaten gaitu poesia honetan agertzen den beste ideia batera: leku bila, bere identitatea garatzea ahalbidetzen duen lekuaren bila ikusten dugu poeta. Askotan poemetan ni baten bidez islatzen den esperientzia pertsonala transzenditu eta gu batean urtu nahi du subjektuak. Baina gu horretara heltzeko besteekin nolabait bat egin behar du subjektu horrek eta orduan sortzen dira ezintasunak. Poema hauetan, bestalde, euskarrien beharra erakusten du subjektu poetikoak. Zerbait sendo bilatzen du, bizitzan dena behin-behinekoa dela dirudienean, oinarri bat, hain zuzen, bere burua eraikitzeko, zeren errealitatean bizi beharra baitago errealitate hori oso abegikorra ez denean ere.

Hemen argitaratzen diren testuak erreferentzia mitologikoz beterik agertzen dira, eta ematen du testu batzuk beste lan batzuetan bermatzen direla, haien arteko elkarrizketa sortuz. Intertestualitate joko hau askotan ez da oso argia, susmo hutsa baizik, baina irakurleari uzten dio inpresioa poema hauetan zerbait atzeman gabe geratu zaiola. Leku bila dabil subjektu poetikoa, pertsona moduan garatzeko, baina baita poeta den aldetik ere. Eta horrexegatik agian hain osagai heterogeneoak sartu beharra liburu labur batean.