kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zeldak / Elena Olave / Balea Zuria, 2019

Askotariko osagaiak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-11-16

Elena Olave izen berria dugu euskal literaturan, “Zeldak” izenburua eman dion poema liburu hau plazaratzen duen lehenengo idazlana da-eta. Poema liburu hau lau zatitan banatuta dago eta atal bakoitzak erdigunean gai nagusi bat du, intersubjektibotik indibidualera doan ibilbidea osatzen delarik testu hauen bidez. Olaveren poemek askotan aldarrikapen itxura hartzen dute, baina kasu honetan aldarrikapen antza izateak ez du esan nahi derrigorrez poetikotasunari uko egiten dionik. Testuok inguruko munduak sortzen duen deserosotasunetik idatzita daude. Izan ere, liburuan agertzen diren lehenengo poemetan inguru burgesak sortzen duen giroan ondo egokitzeko ezintasuna agertzen da. Jarrera kontraesankorra, askotan, halako munduan bizitzea egokitu zaiolako, inguru horretan bere burua identifikatuta sentitu gabe. Eta ideia honek eramaten gaitu poesia honetan agertzen den beste ideia batera: leku bila, bere identitatea garatzea ahalbidetzen duen lekuaren bila ikusten dugu poeta. Askotan poemetan ni baten bidez islatzen den esperientzia pertsonala transzenditu eta gu batean urtu nahi du subjektuak. Baina gu horretara heltzeko besteekin nolabait bat egin behar du subjektu horrek eta orduan sortzen dira ezintasunak. Poema hauetan, bestalde, euskarrien beharra erakusten du subjektu poetikoak. Zerbait sendo bilatzen du, bizitzan dena behin-behinekoa dela dirudienean, oinarri bat, hain zuzen, bere burua eraikitzeko, zeren errealitatean bizi beharra baitago errealitate hori oso abegikorra ez denean ere.

Hemen argitaratzen diren testuak erreferentzia mitologikoz beterik agertzen dira, eta ematen du testu batzuk beste lan batzuetan bermatzen direla, haien arteko elkarrizketa sortuz. Intertestualitate joko hau askotan ez da oso argia, susmo hutsa baizik, baina irakurleari uzten dio inpresioa poema hauetan zerbait atzeman gabe geratu zaiola. Leku bila dabil subjektu poetikoa, pertsona moduan garatzeko, baina baita poeta den aldetik ere. Eta horrexegatik agian hain osagai heterogeneoak sartu beharra liburu labur batean.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak