kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Disoluzio agiriak / Jose Luis Otamendi / Susa, 2019

Disoluzio agiriak Igor Estankona / Begitu, 2019-03-01

Dana fin, dana delikadu idazten dau Jose Luis Otamendik. Dino: “20. mendea zen/ gaur nahi beste ireki ditu ortziak uhateak/ eta sare artean jendea arrantzatu dute itsasoan”, eta badoa poema gora eta gora, edo behera eta behera, segun eta zelan begiratzen deutsazun, eta XX. mendea barik 20. mendea idazten dauan nonor, zelan kalifikau, zelan definidu “uhateak” berbea darabilen poeta hori, Azpeitia 1959?

Jose Luis Otamendi gure gelan sartu zan tximeleta eria bera da: hegakadak suabeak ditu, baina munduaren beste ertzean urakan haizea da. Poemak islatze bat sortzean dabe inkontzientean, irabazi egiten dabe irakurlea euren arnasa luze-luzeagaz. Emoten dau res publikoaz dabilela bizimoduaz dabil, esango zeunke bizitzaren gainean dabilela eta munduaren patuaz dabil, esango zeunke ekonomiaz egiten deuskula berba eta gutaz dabil berbaz, esaten deusku literalki aitu ezin daitekezan moduak erabiliz: “diren zentral guztiek dauzkate zeinek bere historia/ bere istripuak bere ahuldadeak eta argi aldiak/ latentzia fase luzeak ere izaten dira/ urteak eta urteak sentimendu edo ekintza bat umotzen”. Euskal Herrian idatzitako ahapaldiok noranahikoak liratekez ez balira sano gureak, makrokosmos bat osatzeko gai da-eta azpeitiarra hankak herrian jarrita. Lirismoa eta errealismoa biak bat diran poemakaz betidanik harritu bagaitu, oingoan be Otok mobidu deuskuz barruak. Sinboloa darabil gauzak definiduteko, gauzak dira sinbolo onena askotan: “behin bederen pertsona orok/ behar luke itsutu adiskideen ekiaz”.

Disoluzio agiriak dira historiaren urak eroan eta ibar barrietara dekantetan diran lupetzak, hautsak eta polena. Dana ez zan eder izan, dana ez zan justua izan: “miseria askotan badut nire partea/ eta baritonoaren gangarrez abesten diot bakeari”. Garai barriak joandakoakaz zelan txirikordatzen diran eta gero mataza hori askatzea zenbat kostetan dan kontetan da hemen. Ez da gai erraza, errazera joten dan arren askotan komunikabideetan, parlamentuetan eta baita literaturan be.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak