susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Amodioaren gailurrean, hitza | Printzearen itzala »

Disoluzio agiriak / Jose Luis Otamendi / Susa, 2019

Disoluzio agiriak Igor Estankona / Begitu, 2019-03-01

Dana fin, dana delikadu idazten dau Jose Luis Otamendik. Dino: “20. mendea zen/ gaur nahi beste ireki ditu ortziak uhateak/ eta sare artean jendea arrantzatu dute itsasoan”, eta badoa poema gora eta gora, edo behera eta behera, segun eta zelan begiratzen deutsazun, eta XX. mendea barik 20. mendea idazten dauan nonor, zelan kalifikau, zelan definidu “uhateak” berbea darabilen poeta hori, Azpeitia 1959?

Jose Luis Otamendi gure gelan sartu zan tximeleta eria bera da: hegakadak suabeak ditu, baina munduaren beste ertzean urakan haizea da. Poemak islatze bat sortzean dabe inkontzientean, irabazi egiten dabe irakurlea euren arnasa luze-luzeagaz. Emoten dau res publikoaz dabilela bizimoduaz dabil, esango zeunke bizitzaren gainean dabilela eta munduaren patuaz dabil, esango zeunke ekonomiaz egiten deuskula berba eta gutaz dabil berbaz, esaten deusku literalki aitu ezin daitekezan moduak erabiliz: “diren zentral guztiek dauzkate zeinek bere historia/ bere istripuak bere ahuldadeak eta argi aldiak/ latentzia fase luzeak ere izaten dira/ urteak eta urteak sentimendu edo ekintza bat umotzen”. Euskal Herrian idatzitako ahapaldiok noranahikoak liratekez ez balira sano gureak, makrokosmos bat osatzeko gai da-eta azpeitiarra hankak herrian jarrita. Lirismoa eta errealismoa biak bat diran poemakaz betidanik harritu bagaitu, oingoan be Otok mobidu deuskuz barruak. Sinboloa darabil gauzak definiduteko, gauzak dira sinbolo onena askotan: “behin bederen pertsona orok/ behar luke itsutu adiskideen ekiaz”.

Disoluzio agiriak dira historiaren urak eroan eta ibar barrietara dekantetan diran lupetzak, hautsak eta polena. Dana ez zan eder izan, dana ez zan justua izan: “miseria askotan badut nire partea/ eta baritonoaren gangarrez abesten diot bakeari”. Garai barriak joandakoakaz zelan txirikordatzen diran eta gero mataza hori askatzea zenbat kostetan dan kontetan da hemen. Ez da gai erraza, errazera joten dan arren askotan komunikabideetan, parlamentuetan eta baita literaturan be.