susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« 6012 | Thrillerra Urumean »

Duchampen inguma / Eric Dicharry / Pamiela, 2018

Poesia eta artea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-04-21

Eric Dicharry Iparraldeko idazlea dugu, Baionakoa hain zuzen. Poesia, antropologia eta artea dira bere interesguneak eta plazaratu dituen idazlanak frantsesez zein euskaraz agertu dira, eta poesiarako erabiltzen duen hizkuntza gehienbat euskara da. Mota horretako idazlanak “Maiatz” elkarte kulturalaren inguruan argitaratu izan dira orain arte. Datu hauek beharrezkoak dira, salbuespenak salbuespen, Hegoaldekook ez baitiegu askotan mugaren beste aldean gertatzen diren jarduera kulturalei behar adina arreta eskaintzen.

Oraingo honetan idazleak “Duchampen inguma” izenburuko poema liburua plazaratu du, non poesia eta artea nabarmen elkarturik agertzen diren. Idazleak berak liburuari jarri dion hitzaurrean azaltzen du zein den bere asmoa, eta esan behar da hitzaurre horretan iragartzen duena bete egiten duela idazlanean zehar. Lehenengo eta behin, bere poesia ez da hutsetik sortzen, beste lan batzuekiko elkarrizketa moduan ulertu behar baita berak egiten duena. Izan ere, artelanek sortzen dizkioten iradokizunak, ideiak, hausnarketak poesiaren abiapuntu dira. Iturria argia denean, hau da, irakurleak arazorik gabe identifika dezakeenean zein den poemari lehenengo bultzada hura eman dion artelana, orduan ulertzen da poesia egiteko modu hori, elkarrizketa estetikotzat har daitekeena. Edonola ere, argi dago planteamendu honetan idazlearen aldetik jarrera orokorra ere islatzen dela. Merkantilismoak bultzatutako artearen aurrez aurre, sakontasuna duten lanak nahiago ditu poetak. Artelanen artean askotan argazkilariak eta hauen lanak aipatzen dira, eta argazkiak direla eta, ispiluaren logika aplikatzen du idazleak, argazkilarien irudi horietan norberaren irudia agertzen baita islatuta.

Poemak egiteko teknikari dagokionez, Dicharryk aurkezten dituen testuak laburrak dira. Aforismoaren mugan daude gehienak eta paradoxa baten gainean eraiki ohi dira. Surrealismo kutsu nabarmena dute poema hauek, surrealismo hau artearen gainean egindako hausnarketa sakonaren ondorioa delarik.