kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Duchampen inguma / Eric Dicharry / Pamiela, 2018

Poesia eta artea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-04-21

Eric Dicharry Iparraldeko idazlea dugu, Baionakoa hain zuzen. Poesia, antropologia eta artea dira bere interesguneak eta plazaratu dituen idazlanak frantsesez zein euskaraz agertu dira, eta poesiarako erabiltzen duen hizkuntza gehienbat euskara da. Mota horretako idazlanak “Maiatz” elkarte kulturalaren inguruan argitaratu izan dira orain arte. Datu hauek beharrezkoak dira, salbuespenak salbuespen, Hegoaldekook ez baitiegu askotan mugaren beste aldean gertatzen diren jarduera kulturalei behar adina arreta eskaintzen.

Oraingo honetan idazleak “Duchampen inguma” izenburuko poema liburua plazaratu du, non poesia eta artea nabarmen elkarturik agertzen diren. Idazleak berak liburuari jarri dion hitzaurrean azaltzen du zein den bere asmoa, eta esan behar da hitzaurre horretan iragartzen duena bete egiten duela idazlanean zehar. Lehenengo eta behin, bere poesia ez da hutsetik sortzen, beste lan batzuekiko elkarrizketa moduan ulertu behar baita berak egiten duena. Izan ere, artelanek sortzen dizkioten iradokizunak, ideiak, hausnarketak poesiaren abiapuntu dira. Iturria argia denean, hau da, irakurleak arazorik gabe identifika dezakeenean zein den poemari lehenengo bultzada hura eman dion artelana, orduan ulertzen da poesia egiteko modu hori, elkarrizketa estetikotzat har daitekeena. Edonola ere, argi dago planteamendu honetan idazlearen aldetik jarrera orokorra ere islatzen dela. Merkantilismoak bultzatutako artearen aurrez aurre, sakontasuna duten lanak nahiago ditu poetak. Artelanen artean askotan argazkilariak eta hauen lanak aipatzen dira, eta argazkiak direla eta, ispiluaren logika aplikatzen du idazleak, argazkilarien irudi horietan norberaren irudia agertzen baita islatuta.

Poemak egiteko teknikari dagokionez, Dicharryk aurkezten dituen testuak laburrak dira. Aforismoaren mugan daude gehienak eta paradoxa baten gainean eraiki ohi dira. Surrealismo kutsu nabarmena dute poema hauek, surrealismo hau artearen gainean egindako hausnarketa sakonaren ondorioa delarik.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak