« Ahotsen arteko elkartasuna | Saiakeraren mugetan »
Gaizki ulertua / Irene Nemirovski (Jose Antonio Sarasola) / Alberdania, 2017
Distira singlea Aiora Sampedro / Berria, 2018-02-11
Alberdaniaren itzuleran Irene Nemirovskyren nobela ekarri digu Joxe Antonio Sarasolaren eskutik euskarara itzulia. Ez da Alberdaniak euskaraz argitaratzen duen Nemirovskyren lehen liburua, 2009. urtean Arimen maisua, 2011n Birjinak nahiz Suite frantsesa, eta 2012an Odolaren maisua ere argitaratu baitzituen. Txalaparta argitaletxeak ere argitaratu zuen Dantzaldia nobela, 2006an. Beraz, Alberdaniaren hau Nemirovsky osoa euskarara ekartzeko ahalegin horretan kokatzen da.
Kritika askotan aipatzen da Nemirovskyren nobeletako karga biografikoa, baina, azken finean, zein idazlek ez du idazten beretik? Ez al da hori autofikzioaren gatazketako bat?
2012an Iratxe Esnaolak Nemirovskyren Birjinak iruzkintzerakoan botatako hitzak neure egin nahiko nituzke oraingo honetan ere: “Askok, kontakizunen esplikazioa haren biografian aurkitu dute, eta edizioen gibel solasetan eta hitzaurreetan hala interpretatu. Halakorik ukatu gabe, uste dut merezi duela kortse biografiko batzuetan estuegietatik aske irakurtzea haren lanak”. Alberdaniaren edizioan, Gibel solas gisa txertatzen da nobelaren eta idazlearen biografiaren arteko loturaren interpretazio posible bat; zilegi dena, baina ez horratik bakarra. Egia da bere bizitzari argiki lot dakizkiokeen pasarteak badirela nobelan (Frantziako giro burgesean hazitako emakumea, euskal kostaldera egindako opor-bidaiak, eta abar). Baina idazlearen gaitasunaren erakusle da kontakizunean gertakari lokaletan oinarrituz unibertsaltasuna lortzea: pertsonaien ahotan agertzen dira humanitatearen ardurarik funtsezkoenak.
Esan nahi da idazleak aurreko lanetan erakusten dituen obsesio berberak erakusten dituela Gaizki ulertua-n ere: gerrarekiko desolazioa, txikizioaren ondoren ezer eraikitzeko ezina, burgesiaren desilusioa eta gizon-emakume harremanetan sortzen diren ezin salbatuzko desakordioak.
Hala ere, niri falta izan zait ziztatzaileago izatea emakume burgesaren dekadentzia esploratzen duenean: belle époque-aren distirari kontrapuntua ekarriko liokeen garraztasuna.
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria
Gabonetako ikuskizuna
Pedro Ignazio Barrutia
Gorka Bereziartua Mitxelena
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Ibon Egaña
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Paloma Rodriguez-Miñambres
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Sara Cabrera
London Calling
Goio Ramos
Sara Cabrera