kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Obabatiko tranbia / Iban Zaldua / Alberdania, 2002

Literatura eta poesia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-02-23

Bitxia da Iban Zalduaren liburuarekin gertatu zaidana. Irakurri eta neure burua ikusi dut, ez orainaldi honetan, duela urte batzuk lehenago baizik, denok gazteago ginenekoan. Gaur egungo Iban Zalduak bezala, behintzat liburu hau idatzi duen Iban Zalduak bezala, orduan ez nekien ezertarako balio ote zuen literaturak. Egia esan, orain ere ez dakit zertarako balio duen literaturak, baina hori beste kontua da.

Gaur egungo Iban Zalduak bezala bizio edo grinatzat hartzen nuen literatura, ez erabilgarritasun morala edo politikoa duen zerbait balitz bezala. Jolastokitzat ere hartzen nuen, izan ere, jolasgarri zitzaidan literatura. Geroxeago, urteak aurrera ahala, denborak nirekin jolas egin duenean, haur batek pilota batekin bezala, konturatu naiz benetan literatura horixe dela, bizioa, grina, jolastokia, atsedengua, baina badela letretan, liburuetan, literatura ez den zerbait, literaturaz haratago doan testua. Kafkak, esaterako, eta bere hitzak dira, egiten zuena ez zuen literaturatzat jotzen, eta horregatik, berarentzat literatura ez zirelako, agindu zuen eskuizkribu guztiak erretzeko. Virgilio ere, Hermann Brochek kontatzen duen bezala, “Eneida” erretzeko prest azaldu zen une batez. Nonbait ez zegoen oso ziur literaturaren helburuaz. Brochek, Musilek, Camusek ez zuten sekula literaturatzat jo idatzi zutena. Baina, literatura ez izatekotan, zer dira testu horiek? Nire iritziz, eta Gombrowitz eta haren jarraitzaile sutsuekin haserretzeko asmorik gabe, poesia testuak dira. Baina ez galdetu niri orain, une honetan, poesia zer den, ez baitakit. Gainera gero eta gogo gutxiago dut literaturaz hitz egiteko, gero eta zailagoa egiten baitzait literaturaz ez ezik, beste edozein gaiz ere, hitz egitea.

Irakurtzea gustukoa dudalako irakurri dut gustuz Iban zalduaren liburua, eta irakurri ondoren esan dezaket ados nagoela gehienetan berarekin eta era berean gehienetan ez nagoela ados. Ados nago liburuaren arrazoibide nagusiarekin, ez nago ados arrazoibideko arrazoi txikiekin. Baina ez pentsa horregatik arrazoi neuk dudanik.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak