« Frantzia ulertzeko ez ezik, Euskal Herria egiteko liburu duina | Eskerrak ahulak garen »
Argi estalia / Julen Garate / egilea editore, 2017
Herentzia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2017-10-28
Nobelan kontatzen den argumentuaren abiapuntuan, herentzia baten banaketa dago. Emakume bat (Agustiñe) hil ondoren, abokatu baten bulegoan biltzen dira haren seme-alabak eta lagun bat banaketari ekiteko. Egoera horretan oinarrituta, idazlanean familia horren gorabeherak kontatzen zaizkigu, erdigunean dagoelarik herentzia partekatu behar duten pertsonaien aita. Bi ezaugarri nabarmentzen dira beste edozeinen gainetik nobela hau irakurtzean. Lehenengoa, idazleak hautatu duen egitura. Nobela lau zatitan banatuta dago, eta bakoitzaren hasieran, herentzia banatzerakoan Agustiñek seme-alabei eta familiaren lagunari idatzitako eskutitzak agertzen dira, horien ondoren argumentua mosaiko baten zati solteak diruditen atalen bidez garatzen delarik. Eskutitz horietan Demetrioren jokaera azaltzen da nolabait, jarraian familiako kideekin zituen harremanetan sakontzeko. Egitura honek irakurlea adi egotera behartzen du, ez baita kontaera linealik erabiltzen.
Bigarren ezaugarria argumentuari dagokio. Halako egitura erabilita, eta familia-istorio bat kontatzen denez, nobela honek telesail batzuetan agertzen zaizkigun argumentu korapilatsuak gogora ekartzen ditu, sorpresak eta isilpean gorde beharreko kontuekin, anai-arreben arteko tirabirekin eta abarrekin. Argumentua garaiaren aldetik guztiz zehaztuta geratzen ez bada ere, XX. mendearen bigarren erdialdean eta XXI.aren hasieran zehar garatzen da istorioa, eta noizean behin testuinguruari buruzko komentarioak egiten dira, egoera politikoa ere aipatuz.
Nobela hau ez da izango euskal literaturaren historia aldatuko duena, baina interesgarria da irakurketa. Honek beste auzi batera garamatza. Liburua, zirkuitu komertzial arruntetik kanpo kokatzen den argitaletxe batean agertu da. Eta galdera berehala sortzen da: zer dela-eta gertatzen da hori? Honelako kasuak ikusita, gero eta gehiago kostatzen zait euskal literaturaren sistema ulertzea.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera