kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Zazpigarren heriotza / Juan Gorostidi / Erein, 2016

Zazpigarren heriotza Itxaro Borda / 111 aldizkaria, 2017-10-20

Erein argitaletxeak 20l6ko udaberrian Juan Gorostidiren Zazpigarren heriotza liburua plazaratu zuen. Ez zen baitezpada autobiografikoa, are gutxiago hausnarketa hutsez osatua, baina bietatik zerbait bazuen, lekukotasuna arras originala izateko moduan. Eta egia erran, aurreneko irakurketan bertan intrigatu bezain pasionatu ninduen, lehen aldia zelako, euskaraz horrelako lan bat leitzen nuela: borroka armatuaz ari zen, ari da, ahoan bilorik gabe, bere ibilbide intimoa aipatuz eta munduan barnako kultura ekoizpenen argitan esperientzia horren mise en abyme burtzoragarria eginez.

Juan Gorostidi Berrondo. 1956an Altza-Pasaia herrian sortua, saiogilea da. Pamiela etxean, 2011n, Lau Kantari: Achiary, Laboa, Larzabal, Ordorika eman zuen argitara, Berrian eta badok.eus guneetan kolaboratzen jarraitzen duela, musikaren alorrean. Tai-Xi irakaslea da Donostian gaur egun. Idazlearen pentsamendua, erabiltzen duen euskara bezala, ez da soila, sakonera doa, behar duenean ez du iluntasunaren ekonomia egiten. Baina ez gara galtzen, Gorostidiren lekukotasunari esker, gure baitara jotzen dugulako, gaiaz hitz egitearen beldurraz haraindiko miraila bailitzan, borroka armatuaren naturari eta dogmari buruzko kezkak, zauriak, eskakizunak islatuak ikusteko.

201lko urriaren 20an abiatzen da prozesua. Gorostidik orduan erabakitzen du bere alabari gutun baten izkiriatzea, Nadery Simin filma ardatz, Euskal Herriari irekitzen zitzaion garai berriarekiko harreman kolektiboaren errotzeko, beranduegi baino lehen, egin beharreko gogoetaren promesarekin. Kasko zokoan orain hasten da zailena perpausa zebilkion biribilketari. ETA erakundearen armen uztea iragarria baldin bazen azken hilabeteetan, post-ETA aroen nolakotasuna ez zuen kasik nehork jorratu. Sei-zazpi urte geroago ez nago ziur adrenalinez itotzen (akuilatzen) gintuen borroka horren dolua ekartzera ausartu garenik.

Hiru zatitan banatzen da Juan Gorostidiren lan mamitsua: Errenterian sortzearen eta haztearen patu-zorionaz ari zaigu lehenean, dolu baterako arrasto bila doa bigarrenean eta hirugarrenean borroka armatuaren ondoriozko terra nullius batera iristen da, hortik, agian intelektualki eta moralki bizi-berriturik, etorkizuneko zeru-mugetara lehiatzeko. Hondarrean, norabide bat azpatzen digu, horretarako baliabideak oro premiazkoak dituelarik: oroitzapenak, lekuen izendapenak, Kafkaren Legearen aurrean idazkia, Joseba Zulaikaren Liburu zuria, Joshua Oppenheimeren The Look of Silence filmeko irudi gogorrak, (auto) kaltearen lekorako erresilientziaren xendretan ezinbestekoak diren damua, konbertsioa eta erreparazioaren kontzeptuak ere.

Iragan apirilaren 8an armak Baionan itzulirik, ETAk laster bere zeregina barne-eztabaidatuko du baina badirudi, ez duela interesik euskaldunon (abertzaleon) jendarteak berrogeita hamar urtez Euskadiren izenean egin eta pairatu ziren zaurien funtsaz galdekatzeari ekiteko. Juan Gorostidiren Zazpigarren heriotza (Attila Jozsef poeta hungariarraren poema baten oihartzunez) obrak arrangura horren gaurkotasuna berresten digu, baliagarria bistan dena euskal sozietate aburuz anitza eraiki nahi baldin badugu behintzat.

Ados ala ez, irakurtzekoa derrigorrez.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak