kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Nola heldu naiz ni honaino / Kattalin Miner / Elkar, 2017

Hautuen aurkako grina Hasier Rekondo / Berria, 2017-04-09

Emakume baten arrakasta profesionalak ez du bermatzen haren oreka emozionala, pertsonala, sexuala edota existentziala: harago joan beharko du beti, gizarte matxista hutsal baten arrakalez harago betiere. J.P. Sartrek iradoki bestearen ifrentzuaren kontra, makrokosmo ulertezin bat eraiki beharko du ongizatea ziurtatzeko eta ezinegonari aurre egiteko, harreman profesionaletan edo bikote iragankorren tragedietan blai.

Kattalin Minerrek (Hernani, 1988), bere lehen nobelan, Jezabel izeneko emakume “arrakastatsu” baten (proiektu-zuzendari izendatu baitute “funtzionarioak izan ez arren, kafearen ordua sakratua” den enpresa batean) era guztietako noraezak ekarri ditu paperera: ikuspegi feminista eta indibidual indartsu baten jabe, gizarteak inposatu hautu hutsalen aurkako grina eta desesperazioa agertzen du Jezabelek. Minerrek kontraesanez bete egitura zapaltzaile baten aurkako kontzientzia bilbatu du lehen pertsonan eraiki Jezabel pertsonaiaren bidez; bigarren pertsona aukeratu du, ordea, Lucia bikotekide galduarekin eraiki eszenak ehuntzeko. Nola heldu naiz ni honaino (Elkar, 2017) izenburu arranditsuko liburuak Igartza Beka jaso zuen iaz.

Jezabelek postu garrantzitsu bat lortu berri du enpresan. Horrez gain, berriki hildako osaba baten herentziari esker etxe baten hipotekan murgilduko da, eta nola ez dakiela, azken kontraesanera arte ez du etsiko. Mailegua hitzartzeko kontuetan ari dela (aukera erraza profitatuko du Minerrek bankuen kontrako alegatu ironikoa paratzeko), hautatu beharreko opari pozoitsu bat eginen diote: sukalderako tresneria edo telebista bat. Txikikeria edo huskeria hori ardatz totemiko bilakatuko du nobela osoan zehar egileak gure gizartearen eta gure baitako garrantzirik bako gauza inportanteez hitz egiteko, ustezko segurtasun batengatik ordainarazten digutenaren berri emateko. “Denak du prezio bat”, ziotson osabak Jezabeli, “jakin behar duguna da, ea hori ordaintzeko prest gauden, besterik ez, txiki”.

Minerren opera prima-k gorabehera narratiboak ditu. Alde batetik, ondo baino hobeto arakatzen du normaltzat jotzen dugun gizarte-enpresa-familia-bikoteen kontraesanetan, kontrazalean agertu modura “nortasunez beteriko” nobela baita; alta bada, era berean, material narratiboa ehuntzeko txatalek, edo macguffin direlakoek, ez dute nahiko pisurik agertzen batzuetan, asko erabilitako material biografikoak txertatzen baitira: ezinaren aurkako alkoholaren demasezko erabilera, bikote harremanen arteko botere desorekatuak, familia bat ez eraikitzeko arrazoiak, sexuaren ezina existentziari aurre egiteko.

Halere, txikikerien handitasunaren neurria emateko maisu agertzen zaigu Miner. Ez du emakumearen papera idealizatu, aipatu mundu zapaltzaile horren kontraesanen mundua ederki islatzeko gaitasuna baitu. Nobela proiektu bat nobela bihurtzeraino, jauzi bat dago, askotan ez da erraza asmatzea, ideiak narrazioaren kaltetan nagusitzen direnean batez ere. Minerren kasuan, materialaren pisu narratiboaren desoreka konpentsatu egiten da begirada boteretsu eta gordin horrekin. Jezabel pertsonaiaren indarrak eta ahuldadeak talka egiten dutenean nagusiki. Opera prima batek ez du zertan perfekzioa bilatu, ahots propio bat egon badagoela irmo agertu baino. Minerren kasuan, ahots hori gizarte hutsalaren ifrentzuan eraikitzen da.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak