« Amesgaiztoen haragitzea | Azpiproduktua »
Nola heldu naiz ni honaino / Kattalin Miner / Elkar, 2017
Hautuen aurkako grina Hasier Rekondo / Berria, 2017-04-09
Emakume baten arrakasta profesionalak ez du bermatzen haren oreka emozionala, pertsonala, sexuala edota existentziala: harago joan beharko du beti, gizarte matxista hutsal baten arrakalez harago betiere. J.P. Sartrek iradoki bestearen ifrentzuaren kontra, makrokosmo ulertezin bat eraiki beharko du ongizatea ziurtatzeko eta ezinegonari aurre egiteko, harreman profesionaletan edo bikote iragankorren tragedietan blai.
Kattalin Minerrek (Hernani, 1988), bere lehen nobelan, Jezabel izeneko emakume “arrakastatsu” baten (proiektu-zuzendari izendatu baitute “funtzionarioak izan ez arren, kafearen ordua sakratua” den enpresa batean) era guztietako noraezak ekarri ditu paperera: ikuspegi feminista eta indibidual indartsu baten jabe, gizarteak inposatu hautu hutsalen aurkako grina eta desesperazioa agertzen du Jezabelek. Minerrek kontraesanez bete egitura zapaltzaile baten aurkako kontzientzia bilbatu du lehen pertsonan eraiki Jezabel pertsonaiaren bidez; bigarren pertsona aukeratu du, ordea, Lucia bikotekide galduarekin eraiki eszenak ehuntzeko. Nola heldu naiz ni honaino (Elkar, 2017) izenburu arranditsuko liburuak Igartza Beka jaso zuen iaz.
Jezabelek postu garrantzitsu bat lortu berri du enpresan. Horrez gain, berriki hildako osaba baten herentziari esker etxe baten hipotekan murgilduko da, eta nola ez dakiela, azken kontraesanera arte ez du etsiko. Mailegua hitzartzeko kontuetan ari dela (aukera erraza profitatuko du Minerrek bankuen kontrako alegatu ironikoa paratzeko), hautatu beharreko opari pozoitsu bat eginen diote: sukalderako tresneria edo telebista bat. Txikikeria edo huskeria hori ardatz totemiko bilakatuko du nobela osoan zehar egileak gure gizartearen eta gure baitako garrantzirik bako gauza inportanteez hitz egiteko, ustezko segurtasun batengatik ordainarazten digutenaren berri emateko. “Denak du prezio bat”, ziotson osabak Jezabeli, “jakin behar duguna da, ea hori ordaintzeko prest gauden, besterik ez, txiki”.
Minerren opera prima-k gorabehera narratiboak ditu. Alde batetik, ondo baino hobeto arakatzen du normaltzat jotzen dugun gizarte-enpresa-familia-bikoteen kontraesanetan, kontrazalean agertu modura “nortasunez beteriko” nobela baita; alta bada, era berean, material narratiboa ehuntzeko txatalek, edo macguffin direlakoek, ez dute nahiko pisurik agertzen batzuetan, asko erabilitako material biografikoak txertatzen baitira: ezinaren aurkako alkoholaren demasezko erabilera, bikote harremanen arteko botere desorekatuak, familia bat ez eraikitzeko arrazoiak, sexuaren ezina existentziari aurre egiteko.
Halere, txikikerien handitasunaren neurria emateko maisu agertzen zaigu Miner. Ez du emakumearen papera idealizatu, aipatu mundu zapaltzaile horren kontraesanen mundua ederki islatzeko gaitasuna baitu. Nobela proiektu bat nobela bihurtzeraino, jauzi bat dago, askotan ez da erraza asmatzea, ideiak narrazioaren kaltetan nagusitzen direnean batez ere. Minerren kasuan, materialaren pisu narratiboaren desoreka konpentsatu egiten da begirada boteretsu eta gordin horrekin. Jezabel pertsonaiaren indarrak eta ahuldadeak talka egiten dutenean nagusiki. Opera prima batek ez du zertan perfekzioa bilatu, ahots propio bat egon badagoela irmo agertu baino. Minerren kasuan, ahots hori gizarte hutsalaren ifrentzuan eraikitzen da.
Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray
Asier Urkiza
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Bisita
Mikel Pagadi
Jon Jimenez
Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon
Hasier Rekondo
Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria
Jon Martin-Etxebeste
Dimisioa
Juan Luis Zabala
Mikel Asurmendi
Hetero
Uxue Alberdi
Irati Majuelo
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Amaia Alvarez Uria
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Patxi Larrion
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Jon Jimenez
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Nagore Fernandez
Zoo
Goiatz Labandibar
Asier Urkiza
Hetero
Uxue Alberdi
Joxe Aldasoro
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Paloma Rodriguez-Miñambres