kritiken hemeroteka

8.487 kritika

« | »

Herioren mandataria / Joseba Lozano / Erein, 2016

Amesgaiztoen haragitzea Mikel Ayerbe / Berria, 2017-04-09

Thrillerraren eta best seller-aren parametroetan kokaturiko 2011ko Argiaren erreinua nobela argitaratu ostean, 2016ko azaroan kaleratu zuen Joseba Lozanok hizpide dugun Herioaren mandataria eleberria. Protagonista nagusia Marco Berling medikua da, eta iraganean hiriburuko ospitalean eutanasiaren praktikak burutzeagatik ezarritako hiru urteko inhabilitazioko zigorra dela eta, depresioak jota zentro psikiatriko batean denboraldi bat pasatzen du.

Edonola ere, nobelaren hasieran sona handiko Oscar Miller idazle hipokondriako eta misantropoaren etxeko mediku lanpostua lortzen du, eta idazlearen kostaldeko etxe bakartian bizitzen geratuko da. Horrela, bizimodu aski lasaia eramateko baldintza egokiak izan arren, gauero izaten dituen amesgaiztoek asaldatzen dute Berling. Irudi kate eta gertaera segida batean bezala lotzen zaizkio amesgaiztoak: etenaldi gabe, ametsen segidak beste hiru lagunekin batera hilketa bat bestearen atzetik burutzen dituzten ehiztariak balira bezala, lehendabizi animaliak akabatzen eta ondotik, jendea hiltzen amaitzen dute, heriotza ankerrak burutuz eta biktimei lepoa moztuz, besteak beste.

Kostaldeko etxe bakartia inguratzen duten parajeek ere zeresan handia dute. Etxe inguruko mortuan dauden hondakinak, itsaslabarren ondoan abandonaturiko itsasargian bizi den emakumearen bizitokia edota bestelako inguruneak ere kondaira zaharrez beterik baitaude, eta elementu horiek guztiek ere eite onirikoa ematen diote medikuaren bizitoki berriari. Eta Marco pixkana-pixkana joango da herriko biztanleekin harremanak izan eta kondaira horiez guztiez jabetuz.

Une batetik aurrera, ordea, amesgaiztoak eguneroko bizitzan haragitzen hasiko zaizkio protagonistari, ametsen eta errealitatearen langa lausotuz, eta ia erotzerainoko efektua sortuko dute medikuarengan. Izan ere, amesgaiztoetan bezala, ehiztariak medikuari jazartzen hasiko zaizkio, eta ez da denbora asko pasako kostaldeko herri lasaian ere aurreneko hilketak gertatzen hasteko. Horrenbestez, amesgaiztoko elementuen antzeko gertakizunak jasaten hasiko da medikua, eta, azkenean, Miller idazleari kontatuko dio bere sekretu eta ezinegonaren arrazoia. Thriller eta suspensearen osagaiek zedarritzen dute nobelaren garapena, eta, orriek aurrera egin ahala, osagai horien erritmoa ere biziagotuz joango da, ezusteko amaierara arte.

Dena den, eta liburuak bukaera itxi biribila izan arren (biribilegia eta brastakoegia akaso), irakurle hau, ez hotz ez bero, epel utzi du nobelaren bilakaerak. Protagonistaren ezinegona areagotuz joan ahala, inguruko pertsonaiek harri-kartoizkoak dirudite zenbaitetan, intriga areagotzeko agertu eta desagertzen direnak, hain zuzen. Bestetik, emakumezko pertsonaiek jokatzen duten rola ere hala-moduzkoa da, gizonezkoen objektu huts bilakatzen baitira (euren izaera bigarren mailan utziz), nahiz eta ekintza-katearen garapenean oinarrizko elementu ere badiren.

Azken batean, medikuaren inguruan bilbatzen dira korapilo guztiak, eta suspensearen eta misterioen osagaiak areagotzeko mekanismoak protagonistaren izu laborriaren bilakaera erakustea dute helburu. Eta baiki, nobelak hori islatzen asmatu duela aitortu behar da.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak