« Gorpuak ur azalera nola | Drama baserrian »
Ispilu biluziak / Edu Zelaieta / Pamiela, 2016
Aurki guztiak du bere binperra Mikel Asurmendi / argia.eus, 2016-11-25
Ispilu biluziak da Edu Zelaieta Anta idazlearen azken lana, poesia liburua. Poesia narratua da gehienbat, kantatzeko poemaren bat edo beste tarteko. Hiru subjektu islatzen dituzte ispiluok: Zu, Hura eta Ni. Alta bada, hiru horietan Gu guztion isla ageri da edo ager daiteke.
Ez dago ispilua baino izakari biluziagorik. Haatik, poeta honek eskaintzen dizkigun ispiluek, azala ez ezik (g)izakiaren baitakoa islatzea dute xede. Ispiluotan ez dira ageri soilik zu, hura eta ni izakiak, Gu, alegia. Ispiluok bereziki Hiriko gizakiok islatzen gaituzte.
Ispiluok edota poemok, bizipen multiplikatuen zati eta isla dira. Handi-handika, poema hauek Gasteiz hirian dute isla, zati-zatika berriz: Salburua edo Txagorritxu auzuneak, Urbina edota Otazu herrixketako soroak. Hiria baina, gune eta une unibertsalen miraila da. Bertan ager daitezke Olaberria auzoa, Dublin, Melilla edota Santiago. Santiago, hiria(k), bidea, zubia, unibertsitatea edota ospitalea izaki. Santiago gizakia edo pertsona ere izan daiteke.
Poema hauetan islatutako zu, hura eta ni, hots, gu horiek guztiek badute berezko izena. Izenak badu izana. Izen propiorik ezean, izen komuna dute: aita. Aita da ispilu puska zatitu hauen gizaki nagusia. Eduren aita edota Eduren beraren seme-alaben aita.
Poema mirail hauek, heriok Eduren aita eraman osteko emozioak islatzen dituzte. Alabaina —poemok islatzen digutenez— gizakiok ez gara ezeren mirail. Ez gara deusen eredu, alegia. Eta, hala ere, aita bilakatzen garenean, Edu Zelaieta Antaren kasuan legez, aitaren eredua bilatzen dugu ispiluan.
Aita ez da soilik ispiluon irudia, ordea, poema hauen miraila alegia. Ispiluotan ageri da ama. Ageri da bikotea. Lankidea. Balizko maitalea. Balizko laguna eta nahizko adiskidea. Ispilua baina, izakari biluzia da. Gardentasuna da ispiluaren dohain nagusia.
Poeta guztiek legez, Edu Zelaieta Anta poetak gardentasuna xerkatzen du. Poetaren hitzak baina, ispilu zati hautsiak dira. Poemak mila pusketan multiplikatutako hitzen isla dira, egia —hots, errealitatea— islatzea xede dute. Egiak baina begi eta hegi zorrotzak ditu, ispilu zatiek hegiak nola hitzek mugak dituzte. Alta, Edu Zelaieta Anta mugaldeko poeta da, Mugaldekoak musika taldeko kidea, Begiak lekuko!
Ispiluok nola gizakiok badugu geure aurkia. Aurki guztiak badu bere binperra. Binperra edo ifrentzua. Ispilua edo miraila. Irakurle lagun horrek so egin ezazu, soizu mirail hauetan, zure bisaia ez ezik zure baitakoa aurki dezakezu. Zu, hura eta ni, horiek guztiak gu guztiok izaki.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera