« Totemak | Parentesi batean »
Gizajoen katalogoa / Joxean Agirre / Elkar, 2015
Txantxa luzea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-09-10
Gizonezko jubilatu batek, literatur tailer batetik pasatu ondoren, nobela bat idaztea erabaki du. Hori egiteko arrazoiak, ordea, ez dauka zerikusirik literaturarekin. Tailerreko irakaslea den emakume gazteak esan dio dohain bereziak dituela literaturarako, eta halako emakume erakargarriak hori esanda, eta azken finean emakumea seduzitzeko asmoarekin, literatur sorkuntzari ekin dio gizonezkoak. Hauxe da Joxean Agirreren “Gizajoen katalogoa” izenburuko nobelari hasiera ematen dion egoera. Irakurleak berehala antzematen duen bezala, hasierako egoera hau aitzakia da testuan era desberdinetako materialak sartzeko, zeren argumentua-edo osatzen duen hari nagusi horren inguruan hiztegi moduko bat edota literaturatik hartutako pertsonaia bitxien antologia ere azaltzen baitira idazlan honetan. Liburua aurrera joan ahala, argumentua parodiara lerratzen da poliki-poliki, gero eta estrafalarioagoa baita. Eta halako moduan da estrafalarioa, non esan baitaiteke argumentua bera desagertu egiten dela parodia eraikitzeko erabili diren osagaien artean. Narrazio batek, narrazioa izango bada, hiru baldintza bete behar ditu: lehenengo eta behin gertakarien aukeraketa egon behar da narrazioan; bigarrena, gertakari horiek lotu behar dira, beraien artean denbora erlazioak eta kausa-efektu erlazioak eraikitzen direlarik; eta hirugarrena, narrazioak zentzuren bat (norabideren bat) izan behar du, hau da, gertakarien segida horrek helbururen batera jo behar du. Eta alde honetatik ikusita, nobela honetan aurkezten dena ez da zentzu estuan narrazioa. Nobela honek maila desberdinetan pilatzen diren testu mota desberdinen elkarketa eskaintzen du, umorea eta batez ere parodia atal horiek guztiak lotzeko erabiltzen diren osagaiak direlarik. Jakina, honek esan nahi du liburua dibertigarria dela, barre egiteko egokia. Protagonista pertsonaia patetikoa da, eta gizajoen katalogoan berak izango luke ohorezko lekua. Txiste bildumatzat ere har liteke. Edonola ere, umorea erabiltzean klimaxak eta antiklimaxak ondo neurtu behar dira, erritmoa eta kontaketaren luzaera kontuan hartu… eta azkenean txantxa hau luzeegia iruditu zait.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez