susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Idazle berri bat | Neogarbizaleberiaren kalteez »

Saizarbitoria eta iragana / Markos Zapiain / Susa, 2015

Saizarbitoriaz Javier Rojo / El Correo, 2015-10-17

Saiakera liburu honen tesi nagusia honela laburbil daiteke: Saizarbitoriaren nobeletan agertzen diren pertsonaiek erlazio neurotikoa dute beren iraganarekin, non iragan horrek katigaturik aurkitzen baitira, bizitza normala aurrera eraman ezinean. Zapiainek Saizarbitoriaren nobeletan zehar arakatzen du tesi hori berma dezaketen datuak bilatzeko. Alde horretatik esan behar da Zapiainek informazio handia erabiltzen duela. Eta bere azalpenak kontuan hartuta, argi geratzen da Saizarbitoriaren nobeletan agertzen diren pertsonaia askok ez dutela iraganarekiko zorra ondo kitatu, iraganak eta iraganaren oroitzapenak estututako izakiak baitira. Zapiainek bere ideia azaltzeko erabili duen prozedurak, bestaldetik, ezaugarri batzuk erakusten ditu. Lehenengo ezaugarria izango litzateke batzuetan Zapiainek ez duela aparatu kritiko handirik erabiltzen. Zenbaitetan irakurleak erreferentzia bibliografikoren bat espero duenean ez da horrelakorik agertzen. Bestetan, ordea, bai, eta honek desoreka pixka bat ematen dio idazlanari. Bigarren ezaugarria Saizarbitoriaren iritzien eta Zapiainen interpretazioen arteko nahasketa da. Izan ere, idazlan honetan bi ahots aurkitzen dira, Saizarbitoriarena eta Zapiainena, pertsonaien arazoak azaltzen, eta askotan ez dago bereizterik zeinena den. Beste ezaugarri bat idazlanean askotan ematen den beste nahasketa bat da: Saizarbitoria eta honek sortutako pertsonaiak identifikatzen dira, pertsonaiak idazlearen ispilua baino ez balira bezala. Eta amaitzeko, psikoanalisiak sortutako kontzeptuak erabiltzeko joera ere aipagarri izango litzateke, azalpenak fikzioaren eta errealitatearen arteko mugen gainetik jarrita. Hauxe da saiakera honetatik atera litekeen beste ondorio bat: fikziozko argumentuak erabiltzen ditu Ramon Saizarbitoriak errealitateaz hitz egiteko.