susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Perlak, kolpeak, musuak, traizioak | Gazte eta axolagabe »

Argia, lurra, zuhaitza, zerua / Jon Gerediaga / Pamiela, 2015

Denbora, bizitza Javier Rojo / El Correo, 2015-06-20

Jon Gerediagak, lauzpabost urtean behin gutxi gorabehera, poema-liburu bat plazaratzeko ohitura du. “Argia, lurra, zuhaitza, zerua” izenburua duen hau laugarrena da, eta dagoeneko idazle honengan ohikoa denez, gure literatura-munduan kontuan hartzea merezi duen idazlana. Hausnarketara bultzatu nahi duen poesia mota egiten du Gerediagak. Alde honetatik poesia eta pentsamendua lotzen dituen ildotik hurbil dago. Baina poeta honen lana berezia egiten duena ez da pentsamenduak poesiaren forma hartzen duela. Poeta honen berezitasuna da poesia bera pentsamendu bihurtzen dela, hausnarketa ez dela (zilegi bekit hala esatea) pentsamenduaren itzulpen poetikoaren ondorioa. Irudiaren presentzia erabatekoa da. Naturalezan oinarrituta, idazleak poema itxuraz sinpleak eskaintzen dizkigu, non forma poetikoaren aldetik ez den berrikuntza ikusgarririk egiten. Alde honetatik irakurlea eroso sentitu daiteke halako poemak irakurtzean, forma ez baita oztopo izango.

Naturalezaren presentzia horrekin batera subjektu poetikoa agertzen zaigu, aldi berean naturalezaren parte delarik. Subjektu poetikoak, liburu horretan ikusten duena hitzen bidez adieraztean, bere buruaz hausnartzen du. Eta batez ere denbora igarotzeak zer errepresentatzen duen azaltzen zaigu. Existentziari buruzko jarrera agertzen zaigu honela, non bizitzea bera erdigunean jartzen den, soseguz beteriko tonu baten bidez.

Ez gaude errealitatetik ihesean dabilen idazle baten aurrean, errealitate bortitza ere aipatzen baitu, baizik eta bizitzearen esentziaren bila dabilen gizakiaren aurrean. Batzuetan, eta badakit konparaketa hau gehiegizkoa izan daitekeela, Hölderlin-en poesia ekarri dit gogora. Izan ere ematen du poetaren hitzen bitartez naturaleza bera mintzo dela.