kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Kronika txikia / Pablo Antoñana (Luis Mari Larrañaga) / Pamiela, 2015

Gain beherakada Javier Rojo / El Correo, 2015-05-09

Pablo Antoñanaren (1927-2009) literatura ezagutzen ez duen euskal irakurlearentzat aukera paregabea izan daiteke agertu berria den “Pequeña crónica” liburuaren euskal itzulpena irakurtzea. “Kronika txikia” izenburuarekin argitaratu da eta Luis Mari Larrañagaren ardura izan da Antoñanaren mundu ia onirikoa euskal bertsioan eskaintzea. Eta kontuan hartuta halako literaturak itzulpenerako aurkezten dituen zailtasunak, itzultzaileak bere lana ondo baino hobeto bete duela aitortu behar. Nobela honetan familia batek XX. mendeko lehenengo hamarkadetan duen gain-beherakada azaltzen zaigu.

Aristokraten familia bat dugu narrazioaren ardatza, bere izaera aspaldiko lorietan finkatzen dueña. Ia babesleku dirudien etxe batean bizi dira. Beren mundua kontrolatzen dute handik, baina inguru hurbilekoekin (hauek herri xehekoak dira-eta) harremanik izan gabe. Etxea babeslekua da, baina baita kartzela edo labirintoa ere. Edonola ere, gizartean estatus bat gorde nahi dute, konturatu gabe beren inguruan mundua aldatzen ari dela. Beraiek iragan batean estekatuta geratu dira eta familia, ezinbestean, endekatzera kondenatuta dago. Horren adierazgarria izan daiteke Gerardo deitzen den pertsonaiaren presentzia. Gerardo bizirik geratzen den familiaren azken kidea da, baina buru gaixotasun bat dela medio, adimena galduta dauka. Familia berez endekatzen da, Gerardoz gain Gonzalo ere (haren osaba eta Vignacourteko kondea) mamuen artean bizi baita, errealitatea eta mundu fantasmagorikoa bereizi ezinik. Eta endekatzea gertatzen ez denean, Gerra Zibila izango da gainbeherakadaz arduratuko dena, gerran hainbat kide hilko baitira gorrien eskuetan.

Pertsonaien mundua desagertzen da, baina ez dago melankoliarik, mundu hori ezinbestean desagertu behar baitzen eta aristokratek ez baitzuten egokitzen jakin. Hau guztia, urruntasun ironiko leun batetik kontatuta.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak