susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Erresumaren ilunsentia | Mundu jakin bat »

Ametsak ere zain / Mikel Antza / Susa, 2015

Egia absolutua Javier Rojo / El Correo, 2015-05-02

Mikel Antzak, 80ko hamarkadaren hasieran literaturaren munduan hasi zelarik, hautatu zuen izen hori idazle-mozorrotzat. Oraingoan poema-liburu batekin egiten du agerpena euskal literaturan, “Ametsak ere zain” izenburua duen liburuarekin. Idazlanak poema-liburuaren itxura erakusten digu, hau da, poesian ohikoak diren lerro moztuen bidez aurkezten dira testuak, baina nago benetako poema-liburua barik aldarrikapen-liburua dela. Izan ere, bertan azaltzen den ulertzeko derrigorrezkoa da idazlana zer planteamenduren gainean dagoen eraikita jakitea.

Lehenengo eta behin, kartzelaren presentziarekin egiten dugu topo. Kartzela esparru fisikoa ez ezik esparru ideologikoa ere bada, zeren Euskal Herri osoa kartzelatzat hartzen baita, kanpoan daudenak ohartu ez arren. Poetak, bestalde, bi oinarriren gainean eraikitzen du bere izaera. Bi oinarri horiek borroka eta hizkuntza dira, dialektika bikoitzean azaltzen zaizkigunak. Alde batetik, “gu” eta “haiek” kontrajartzen dira, hizkuntzan bi multzo horiek bereizteko irizpidea jarrita. Baina dialektika bikoitza delarik, bigarren kontrajarpena ere agertzen zaigu: “gu” eta “zuek”. Kontrajarpen honetako irizpidea, ordea, ez da hizkuntza, borrokaren aurrean norberak hartzen duen jarrera baizik. Gauzak honela, bigarren kontrajarpen honetan poetak absolutuaren jabea dela uste du, eta bere egia horretan sinesten ez dutenei, berriz, kargu hartzen die, baztertuta eta traizionatuta sentitzen baita. Izenburuak latinez dituzten sei poema luzek markatzen dute liburuaren antolamendua. Poema luze horietan errepikapena eta onomatopeien presentzia dira baliabide nagusiak, eta ez da falta aipamenak diruditen atalen presentzia..

Heroien garaia dagoeneko pasatua dela konturatu ez eta egoera berriaren aurrean egokitzeko zailtasunak dituen idazle baten testua iruditu zait liburua.