kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Ilunpeen bihotzean / Joseph Conrad (Iñaki Ibañez) / Elkar, 2014

Itsas gogoetak Iker Zaldua / Gara, 2015-04-11

Aspaldi zen ez nintzela itsasora murgiltzen. Urtebetetik gora igaro da Herman Melvillen “Benito Cereno” irakurri nuenetik. Oraingoan Joseph Conrad ekarri dut hona, bere “Ilunpeen bihotzean”, hain justu; eta hau eskuen artean nuela, hura etorri zait gogora ezinbestean. Alderaketa egin dut, ekidinezina otu zaidalako aipamena egitea, baina orain Conrad dugu oholtzan, eta “Ilunpeen bihotzean” dugu aurrez aurre.

Bi lehen pertsona dira kontaeran. Hastapenean marinel bat ari zaigu kontatzen Tamesis bokalean dagoela eta berehala zera diosku: “Marlow txopan eserita zegoen, hankak gurutzaturik, bizkarra gibel mastan etzanda”. Hara hor egiazko narratzailea, hara hor Conrad bera mastan etzanda, autobiografia hasi da.

Narrazio horretan aukera baliatzen du kolonizazioa salatzeko. Argiro bereizten ditu zuriak eta beltzak. Beltzen artean kanibalak ere aipatzen ditu, baina, azkenean, agerian uzten du erromes zuriak direla beltzak jaten dituztenak.

Baina, kontakizunez harago, gogoeta da “Ilunpeen bihotzean”, gizakiaren bakardadeaz mintzo da eta naturaren aurka jardun beharraz. Gogoeta kontakizunaren itzalean egon arren, ez da ezkutukoa: “Nola imajinatuko duzue lehen aldietako zein eskualde zehatzetara eraman dezaketen gizon bat bere hanka libreek, bakardadearen eraginez…”.

Marlow alboan dituen marinelekin ari da, Conrad gurekin ari da. Kontakizunaren ildoa sarritan eteten du, gogoetaren argia pizteko. Argia itzali eta kontakizunari heltzen dio berriro, baina, tarteka, argia pizten du, irakurleari mezuak bidaltzeko. Kontakizunean, agian, deskribapenetan gehiegi luzatzen da; zehatzak dira, dotoreak, begiz irudikatzeko modukoak, baina batzuetan luzeegiak, apika, erritmo berez ez bizkorrari moteltasun gehiago gaineratuz. Horixe agian, salda zabal honetako hartxintxar lodiena.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak