kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Ilunpeen bihotzean / Joseph Conrad (Iñaki Ibañez) / Elkar, 2014

Itsas gogoetak Iker Zaldua / Gara, 2015-04-11

Aspaldi zen ez nintzela itsasora murgiltzen. Urtebetetik gora igaro da Herman Melvillen “Benito Cereno” irakurri nuenetik. Oraingoan Joseph Conrad ekarri dut hona, bere “Ilunpeen bihotzean”, hain justu; eta hau eskuen artean nuela, hura etorri zait gogora ezinbestean. Alderaketa egin dut, ekidinezina otu zaidalako aipamena egitea, baina orain Conrad dugu oholtzan, eta “Ilunpeen bihotzean” dugu aurrez aurre.

Bi lehen pertsona dira kontaeran. Hastapenean marinel bat ari zaigu kontatzen Tamesis bokalean dagoela eta berehala zera diosku: “Marlow txopan eserita zegoen, hankak gurutzaturik, bizkarra gibel mastan etzanda”. Hara hor egiazko narratzailea, hara hor Conrad bera mastan etzanda, autobiografia hasi da.

Narrazio horretan aukera baliatzen du kolonizazioa salatzeko. Argiro bereizten ditu zuriak eta beltzak. Beltzen artean kanibalak ere aipatzen ditu, baina, azkenean, agerian uzten du erromes zuriak direla beltzak jaten dituztenak.

Baina, kontakizunez harago, gogoeta da “Ilunpeen bihotzean”, gizakiaren bakardadeaz mintzo da eta naturaren aurka jardun beharraz. Gogoeta kontakizunaren itzalean egon arren, ez da ezkutukoa: “Nola imajinatuko duzue lehen aldietako zein eskualde zehatzetara eraman dezaketen gizon bat bere hanka libreek, bakardadearen eraginez…”.

Marlow alboan dituen marinelekin ari da, Conrad gurekin ari da. Kontakizunaren ildoa sarritan eteten du, gogoetaren argia pizteko. Argia itzali eta kontakizunari heltzen dio berriro, baina, tarteka, argia pizten du, irakurleari mezuak bidaltzeko. Kontakizunean, agian, deskribapenetan gehiegi luzatzen da; zehatzak dira, dotoreak, begiz irudikatzeko modukoak, baina batzuetan luzeegiak, apika, erritmo berez ez bizkorrari moteltasun gehiago gaineratuz. Horixe agian, salda zabal honetako hartxintxar lodiena.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak