« Aitortza | Erretratuen onurak eta mugak »
Mikel Strogoff / Jules Verne (Karlos Zabala) / Elkar, 2014
Abenturak Siberian Javier Rojo / El Correo, 2015-03-21
Garai batean irakurtzeko zaletasuna zuten gazte guztiek (eta hain gazte ez zirenek ere) Jules Verne-ren liburuak irensten zituzten. Irudimenez beteriko abenturak agertzen ziren idazle frantziarraren idazlanetan, eta irakurlego zabal bati zuzenduta zeuden arren (gaur egun best-sellerren ekoizlea zela esango genuke), beti ere jokatzen zuen idazle serio eta profesional moduan. Ez zuen edozein gauza onartzen. Hori dela-eta, bere istorioek askotan osagai fantastikoak bazituzten ere, arrazionalismoak laguntzen zion argumentuaren aldetik koherentzia osoko istorioak plazaratzeko. Orain euskaraz agertzen zaigu “Mikel Strogoff” izenburua duen eleberria, Karlos Zabalaren itzulpenean. Kasu honetan bidaia exotikoa Siberian zehar gertatzen da, Mikel Strogoffen eskutik. Argumentua, nahiko ezaguna: Strogoffek tsarraren eskutitz bat eraman behar dio haren anaiari, tartariarren matxinadak dakarkion arriskutik babesteko. Strogoff Siberiako bideetan zehar abiatuko da. Irkurtskera heltzeko, han baitago tsarraren anaia. Bidaia horretan nor den ezkutatu behar du, traidorerik ez baita faltako bidean. Bidaian mendebaldeko kazetariak ere agertuko dira Siberian zer gertatzen zen munduak jakin dezan. Jules Verneren abenturetan oraindik ere progresoan sinesten duen pertsonaren ikuspuntua agertzen zaigu, arazoak arazo, optimistak baitira, eta baita ingenuo xamarrak ere, munduak sinpleago zirudien garai batean kokatzen dira-eta. Euskarazko bertsio honetan, bestalde, XIX. mendeko liburuen kutsua gorde nahi izan da, edizio zaharretan agertu ohi ziren grabatu ederrak erreproduzituz.
Eta itzulpenaz zer esan? Bada, nire ustez egin daitekeen laudoriorik handiena: Karlos Zabalaren itzulpena oharkabean pasatzen dela, ez dela nabarmentzen. Hau da, liburua itzulpena ez balitz bezala irakurtzen dela. Eta kontuan hartuta XIX. mendeko liburua dela (jatorrizkoa, oker ez banago, 1876koa da), hori lortzea ez da batere erreza.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi