susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Distiraren itzalpean | Iritsi da postaria »

Arantzak barrurantz / Xabier Mendiguren Elizegi / Elkar, 2014

Ezkutuko tentsioak Javier Rojo / El Correo, 2014-11-15

Xabier Mendiguren Elizegi argitaratzailea da lanbidez. Alde honetatik begiratuta, euskal liburugintzaren merkatua oso ondo ezagutzen duela suposatu behar zaio. Begira dezagun zer gertatzen den bere azken idazlanean. Liburu honetan bost narrazio argitaratzen dira 2011tik 2013 ra bitartean idatziak. Narrazioak argumentuaren aldetik beregainak dira eta teknikaren aldetik ere nahiko desberdinak dira. Hala ere, liburuak batasuna ematen dioten ezaugarriak erakusten ditu.

Nabarmentzen diren ezaugarri horien artean, lehenengoa ziur aski topikoak erabiltzeko joera da. Idazleak topikoen erabileran biltzen du bere lanaren atal nagusi bat. Egia esan, narrazio-ekonomiaren aldetik joera horrek bere alde ona dauka, idazleak ez baitie kontatzen dituenei hainbeste azalpenik eman behar, azaleko zertzelada batzuekin irakurleak argi ulertzen baitu zertaz ari den. Baina jakina, topikoak ezin daitezke besterik gabe erabili eta idazleak ere badaki hori. Narratzailearen jarreran askotan iradokitzen da badakiela topikoak erabiltzen ari dela eta begi keinu baten bidez jokoan sartzeko eskatzen digu, ironiarekin topikoa justifikatuta geratuko balitz bezala. Bigarren ezaugarri orokor moduan aipatu daiteke liburuan “gu” eta “besteen” arteko dialektika agertzen dela behin eta berriro. Garai berrien atarian idatzitako liburua da, ordea, eta kontrajarpen hori autokritikarako jarrerarekin nahasita agertzen da.

Argumentuak direla-eta, narrazioetan eguneroko bizitzaren alderdi siniestroa azaltzen da. Azaleko egoera orekatsuen atzean pilpilka dauden konpondu gabeko tentsioak agertzen dira pertsonaien artean, egonezin berezi bat sortzen delarik. Eta pertsonaiek konpontzerik ez duten tentsio hauen presentzia iruditu zait idazlan honetako alderdirik interesgarriena.