susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Zibilizazioaren suntsiketa | Su zelaiak »

Urari ostutako poemak / Pako Aristi / Susa, 2014

Ahaztuta geneuzkanaz Igor Estankona / Argia, 2014-11-09

Miel Anjel Elustondok bota zion Pako Aristiri Argian bertan, ekialdeko pentsamendua guztiz presente dagoela Urari ostutako poemak argitaratu berri honetan, eta Urrestillakoak bere zehaztasun berezi horrekin, erantzun zuzen bat ematen duena baino egiazkoago beti, oneskiago beti: “Ekialdeko pentsamendua baino gehiago, bizitzaren aurreko jarrera bat da”.

Noiz ahaztu zitzaigun bada guri sentitzea?

Castletown (1996), Oherako hitzak (1998), Libreta horiko poemak (2003)… bide bat egin du Pako Aristik zerbaiten bila, gero eta sakonago begiratzera eroan duena, naturaltasunaren poeta handi bihurtzeraino. Inoiz begitandu zaizkit bere idatziak negartiak eta kexaontziak, baina orain ez, urteekin hobeto ulertzen dut daukan joera anarkista hori, libertatearekiko atxikimendua: “Gizakiaren gaitza:/ Pentsatzea./ Neurri egoki guztien gainetik/ eztanda egin zuen/ garunaren mende.// Garun hiper-garatua/ piztia ahul baten gorputzean”. Teknikaren eta gerren mundu honetan galdu dugun inozentzia dakar Aristik atzera ere, gogoraraziz badugula zilbor bat lotzen gaituena orain arteko gure ama guztiekin eta ahaztutako sentsazioekin: bizitza, errukia, heriotzaren ederra.

Gonbita egiten digu beraz zeozer sentitzera, konbentzioak baino harago burrukatzera gizakiaren alde, gizakiaren aurka. 69. orrialdeko “Ni, Rosa Ugartemendia Sarobe” poemaren amorrua, deskripzioaren negargura, mamiaren eta formaren arteko lotura perfektua, jenioen kontua dira.

Hitzak baino harago ari direnen kontua, Urari ostutako poemak. Gustatu zait liburuari darion esentzialismoa, zen izan barik. Gustatu zait, halaber, naturari kantatzea politikoa izateari utzi gabe. Zentzu horretan Aristiren azken aldiko saiakera lanen eta artikuluen dekantazio lirikoa dirudi batzuetan liburuak, eta beste batzuetan denok gainditzen gaituen unibertsoari egindako aintza: “Izango naiz berriro enbrioi,/ ernamuin arina/ haize leunen abaroan”. Gertu eta urrun. Gu eta besteak. Hasiera eta amaiera. Hara berriro planteatu nahiko lituzkeen kontzeptuak.

Intelektualizazioak utzi eta bihotza hunkitzen duen poesia filosofikoa da Urari ostutako poemak. Tituluak iradokitzen duen legez, poemak existitzen ziren lehendik. Orain munduaren korronteak ekarri dizkio Pako Aristiri berak transkriba ditzan, esaldiak errepikatuz eta errepikatuz.