kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Santutegia / William Faulkner (Xabier Olarra) / Elkar, 1990

Gaizkiaren santutegia Anjel Lertxundi / El Diario Vasco, 1990-05-02

Halaxe, “gaizkiaren santutegi” deitu dio oraintsu Mario Vargas Llosak sail honetanxe komentatu berria gugun “La verdad de las mentiras” saio liburuan Faulkner-en testu interesgarri honi.

Nobela honen lehen erredakzioari ekiterakoan Faulkner-ek dirua omen zuen helburu nagusi. Horretarako bere irudimenak sor zezakeen ixtorio ikaragarriena asmatzeari ekin omen zion. Baina gero, zuzenketen orduan, jenioaren eskuak ikutu eta orraztu ondoren testua, “Santutegi” hau gelditu zitzaigun.

Gordina da nobela bere osotasunean, gordinak dira bertako pasadizoak eta gordina da, batez ere, nobelaren giroketa, nobela on orok bezala honek ere baduen arnasa propio orokor hori. Sexuaren presentziatik datorkio testuari indarkeria, ala sexua bera ere testuan agertzen diren indarkeria fisiko eta moral ugarien alderdi bat besterik ez da? Zein da testu gordinaren motore, eragile, leitmotiv nagusi7 Artaburu batekin bortxatzen duten Temple-rena anekdota soil al da? Faulkner-ek marrazten duen tremendismoak beharrezkoa duen pasarte? Ala Ameriketan egituratzen ari den gizartearen sinbolo ere bada arto lokotsaz bortxaturiko Temple neskatxa? Beste modu batera galdetzeko, nobela honetako santutegian eskaintzen diren indarkeriazko giza mezak salaketa dira, deskribapen eta narrazio soil, zuzena asko salaketa zela kontsideratzen zuen eskutik?

Ez daukat nik erantzunik.

Baina badatik Faulkner-en hau itzultzea zaila suertatu zaionari esker eta irakurtzea ere gogor egin zaionaren zama medio, gure ondorengoek izango dutela euskaraz zuzen-zuzenean bazkatzerik literatur tresabiatik.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak