kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Santutegia / William Faulkner (Xabier Olarra) / Elkar, 1990

Gaizkiaren santutegia Anjel Lertxundi / El Diario Vasco, 1990-05-02

Halaxe, “gaizkiaren santutegi” deitu dio oraintsu Mario Vargas Llosak sail honetanxe komentatu berria gugun “La verdad de las mentiras” saio liburuan Faulkner-en testu interesgarri honi.

Nobela honen lehen erredakzioari ekiterakoan Faulkner-ek dirua omen zuen helburu nagusi. Horretarako bere irudimenak sor zezakeen ixtorio ikaragarriena asmatzeari ekin omen zion. Baina gero, zuzenketen orduan, jenioaren eskuak ikutu eta orraztu ondoren testua, “Santutegi” hau gelditu zitzaigun.

Gordina da nobela bere osotasunean, gordinak dira bertako pasadizoak eta gordina da, batez ere, nobelaren giroketa, nobela on orok bezala honek ere baduen arnasa propio orokor hori. Sexuaren presentziatik datorkio testuari indarkeria, ala sexua bera ere testuan agertzen diren indarkeria fisiko eta moral ugarien alderdi bat besterik ez da? Zein da testu gordinaren motore, eragile, leitmotiv nagusi7 Artaburu batekin bortxatzen duten Temple-rena anekdota soil al da? Faulkner-ek marrazten duen tremendismoak beharrezkoa duen pasarte? Ala Ameriketan egituratzen ari den gizartearen sinbolo ere bada arto lokotsaz bortxaturiko Temple neskatxa? Beste modu batera galdetzeko, nobela honetako santutegian eskaintzen diren indarkeriazko giza mezak salaketa dira, deskribapen eta narrazio soil, zuzena asko salaketa zela kontsideratzen zuen eskutik?

Ez daukat nik erantzunik.

Baina badatik Faulkner-en hau itzultzea zaila suertatu zaionari esker eta irakurtzea ere gogor egin zaionaren zama medio, gure ondorengoek izango dutela euskaraz zuzen-zuzenean bazkatzerik literatur tresabiatik.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak