kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Kastilla Zaharreko ipuin-zaharrak / Miguel Delibes (Patxi Apalategi) / Hiria, 2002

Txokotik mundura Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-09-29

Aspaldiko kontua da; urteak beraiek gogoratzeko ahalmena baino azkarrago doaz, baiki. Aspaldi idatzi baitzuen Miguel Delibesek liburu hau eta aspaldi itzuli euskarara Patxi Apalategik. Garai hartan bazen Baroja izeneko argitaletxea eta txirrika-txarraka liburuak egiten genituen (“gu” garai hartan “gu” ginen, baina orain ez dakit “gu” idazten dudanean zer idatzi nahi dudan). Patxi Apalategik, oroitzen naizenez, itzulpen ederra ekarri zigun: Delibesen testua bere bihotz taupadetara moldatua. Kastilla Zaharra Atauna ekarri zuen, ataundarrak Kastilla Zaharrekoak balira bezala. Literaturaren miraria horixe baita: norbaitek bere herriari buruz idazten du, eta idazten duen hori beste herrikoentzat eredu bihurtzen da. Beste herrikoek beren burua ikusten baitute beraiek idatzi ez duten testuan, hizkuntza desberdina arren, antzekoak baitira egoerak, antzekoak pertsonaiak, antzekoak hitz egiteko era eta modua. Horrek ez du esan nahi, unibertsala izateko norberaren txokoaz idatzi behar denik beti. Unibertsaltasuna gauza bat da, eta txokozaletasuna beste bat, batzuetan unibertsaltasunari kontrajarria. Izan ere, bere herritik sekula inora atera ez den idazleak nekez idatz baitezake bere herriaz baizik, baina badira bere herriaz idatzirik ere, unibertso bat ekartzen dutenak paperera, testura alegia.

Patxi Apalategik, seguru asko, bizitakoak izango zituen Delibesek idatzitakoak, edo antzekoak behintzat. Baserriko mutil koskor eta gaztea izanik joan baitzen hirira ikastera, eta han, hiritarrek, hirian bizitzeak ematen dien harrokeria eta nagusigoa baliaturik, barre egin zioten baserritik etorri berriari. Beti gertatu den kontua da, bai hemen nola Kastilla Zaharrean, eta seguru asko Berrian ere bai. Berri gutxi baitago munduan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak