kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Zentauro-hankak / Jon Gerediaga / Pamiela, 2012

Zentauroaren maitemin bikoitza Jose Luis Padron / Bilbao, 2012-04

Jon Gerediaga idazle bilbotarrak 24 maitasun poemek osatutako Zentauro-hankak (Pamiela) idatzi du. Idoia Larrañaga emaztearekiko sentitzen duen maitasunetik bizitzarekiko sentitzen duen esker onera, amodioa da Jon Gerediagaren Zentauro-hankak poema liburuaren gaia. “Nik mitoak behar ditut bizitzeko eta poemaren bidez nire maitasun istorioa mito bihurtzea helburu izan dut”, dio Gerediagak.

Zentauroa, Antzinako Greziako elezaharren arabera, gorputzaren erdia gizonarena eta beste erdia zaldiarena zituen izakia zen. Zentauroak gure naturaren bikoiztasun hori iradokitzen du: gizaki alderdia zerura begira dago eta animalia alderdia, berriz, lurrean kokatzen da. Bi alderdi horiek aldi berean islatzeko parada izan du Gerediagak, modu berrian, ezezagunean, mamitsu, hitz jarioari askatasuna emanez, bizitzaren eta heriotzaren arteko maitasun kantu handia osatuz.

Garbi dago ere, Jon Gerediagak lotura handia duela metafisikaraino bidaia egiten duen Jorge Oteizaren proposamen estetiko zein poetikoarekin. Jorge Oteizaren Itziar, Elegia y otros poemas da Gerediagarentzat maitasun poemarik onena. “Euskal Zentauroa” Oteizaren 1969. urteko obra da. Horrela, Gerediagak ere lurra ukitzen du bere gorputzaren erditik behera animaliaren gorputza duen horren bitartez, errealitatea ukitzen du, eta hori du bere errealitate estetikoa. Hori izango da bere maitasuna gaur zer den eta zergatik den adierazteko erabiliko duen alderdia. Bestalde, gerritik gora pertsonaren itxura duen horren bitartez du bihotza zerura begira, eta hori izango du bere begirada mistikoa, maitasunaren hilkortasunaren aurrean zeruari laguntza eskatuz bezala.

Horra hor Gerediaga-Zentauroaren maiteminaren natura bikoitza: alde batetik, poesiaren bidez kantatzen du bere maitasun espirituala, eta bestetik, gizaki berri gisa sortzen da bere liburua haragi egiteraino. Gerediaga-Zentauroak adierazten duen bezala, “Jainkoa harrapatzeko tranpan gauza bera gertatzen zen, baina beste maitasun mota bat zen, espiritualagoa. Maitasun hau da mundutarragoa, lurtarragoa, zehatzagoa, izena daukana”. Jon Gerediagak 2004. urtean aurkeztu zuen bere lehenengo poema liburua, Fitola Balba, Karpuki Tui (Pamiela) izenburupean. Bere bigarren olerki liburuak, Jainkoa harrapatzeko tranpa (Pamiela), 2007an argitaratu, eta 2008an kritika saria jaso zuen.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak