kritiken hemeroteka

8.352 kritika

« | »

Motoa / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2012

Bekokiko ispilutik, senez Ainara Maia / Gara, 2013-06-30

Lotsatia izateaz aparte, haren buruko hizketa-neuronek besteenek baino mantsoago erreakzionatzen zuten. Eta, irteten zenean, bakarrik eta aspertuta egoten zen, ez baitzuen kuadrilla batean sartzeko jendetasunik.

Irail amaierako egun gozo bateko zaldi mekaniko baten istorioa kontatzen du gazte literaturako ipuin honetako Igor protagonista gazteak. Ez yes eta ez not, baina bai galdurik ibili dela gainerako gazteen artean; hala ere, bere munduan eta moto baten gainean gertatu zaizkion abentura urbanoak kontatu dizkigu idazleak, narratzaileak. Ongi bukatzen den istorio bat, onek gaiztoak garaitzen eta kartzelatzen baitituzte.

Orriz orri abiadura bizian, moto baten gainean bezala, joan naiz letrek eraman nautela. Nerabe baten giroan murgildu naiz, eskolan, parrandan eta familia gatazkatsu batean; azken batean arazoak eduki nahi ez zituen gaztetxo baten arazoek erakarri naute ipuin honetan.

Ez da erraza gaztetxo baten hautua, korrontearen indarrak eramaten zaituenean, gustuko mutilak edo neskak erakartzen zaituenean ez dago balio etikorik. Ez da erraza gaztetxo batek printzipio nobleei eustea, denek beste alde batzuetara tira egiten diotenean. Ez da erraza bide errazari ez ekitea, eta modako kaleko beste gaztetxoak bezala ez jokatzea, eta ez da erraza kuadrillarik gabe bizitzea nerabezaroa. Esaiozue emakume gazte honi hori, kuadrillarik gabe bizitzen ikasi behar izan baitzuen, eta, bakardade horretan bere burua aurkitzen, poesia idazten hasi zen.

Gauza errazak dira korrontearen indarrari men egitea eta gainerakoek egiten dutena egitea; gainerakoak “satorrak” edo “arratoiak” badira, egunero eta gauero kale-kantoietan eta taberna-zuloetan egoten direlako, nahiz eta gustuko gauza ez izan, norbera ere han egotea “normalena” da, ala?

Hala ere, kosta ahala kosta, gure istorioko protagonista gazteak eutsi egiten dio bera izateari eta alde batetik bestera jauzika dabil motoan, amildegiaren ertzean, arratoien zuloan erortzeko zorian egon arren, katagorrien gisa bizitzea erabakitzen du; berezia da mutila, baina libre izan nahi du. Urtxintxak oihanean bezala jauzika… Bekokiko ispilutik zeharka begiratzeko ausardia du gazteak, eta, senez jokatzeagatik, asko sufrituko du. Baina horrek egoera pertsonala eta familiartekoa zein lagunartekoa hobetzen lagunduko dio, baita herria salbatzen ere.

Ipuin honen irakurle gaztea zein ez horren gaztea identifikaturik sentituko da berehala protagonistarekin, hark duen izaera bereziak erakarrita, eta irakurlea gaztea izanik, zer pentsatua emango dio norbere bizitzari buruz: gainerakoen gisakoa izan nahi dut ala benetan naizena erakutsi? Bide erraza ala zaila hautatu?

Horrela ibili behar duzue bizitza honetan, erabakiak hartuz, gazteok, eta elkarri lagunduz, horixe aitonaren aholkua; bizitza sator bat bezala bizi daiteke, edo katagorri bat bezala, baina ez sator, ez arratoi; katagorri izan behar duzue. Hori azaltzen da Igerabideren ipuinaren ikaskizun.

Azken kritikak

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Joxe Aldasoro

Lanbroa
Pello Lizarralde

Mikel Asurmendi

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro

Mikel Asurmendi

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

Amaia Alvarez Uria

Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta

Mikel Asurmendi

Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka

Aitor Francos

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Jon Jimenez

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Asier Urkiza

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Nagore Fernandez

Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway

Aritz Galarraga

Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai

Maddi Galdos Areta

Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua

Aiora Sampedro

Aingeruak eta neskameak
June Fernandez

Ibon Egaña

Artxiboa

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

Hedabideak