kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Motoa / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2012

Bekokiko ispilutik, senez Ainara Maia / Gara, 2013-06-30

Lotsatia izateaz aparte, haren buruko hizketa-neuronek besteenek baino mantsoago erreakzionatzen zuten. Eta, irteten zenean, bakarrik eta aspertuta egoten zen, ez baitzuen kuadrilla batean sartzeko jendetasunik.

Irail amaierako egun gozo bateko zaldi mekaniko baten istorioa kontatzen du gazte literaturako ipuin honetako Igor protagonista gazteak. Ez yes eta ez not, baina bai galdurik ibili dela gainerako gazteen artean; hala ere, bere munduan eta moto baten gainean gertatu zaizkion abentura urbanoak kontatu dizkigu idazleak, narratzaileak. Ongi bukatzen den istorio bat, onek gaiztoak garaitzen eta kartzelatzen baitituzte.

Orriz orri abiadura bizian, moto baten gainean bezala, joan naiz letrek eraman nautela. Nerabe baten giroan murgildu naiz, eskolan, parrandan eta familia gatazkatsu batean; azken batean arazoak eduki nahi ez zituen gaztetxo baten arazoek erakarri naute ipuin honetan.

Ez da erraza gaztetxo baten hautua, korrontearen indarrak eramaten zaituenean, gustuko mutilak edo neskak erakartzen zaituenean ez dago balio etikorik. Ez da erraza gaztetxo batek printzipio nobleei eustea, denek beste alde batzuetara tira egiten diotenean. Ez da erraza bide errazari ez ekitea, eta modako kaleko beste gaztetxoak bezala ez jokatzea, eta ez da erraza kuadrillarik gabe bizitzea nerabezaroa. Esaiozue emakume gazte honi hori, kuadrillarik gabe bizitzen ikasi behar izan baitzuen, eta, bakardade horretan bere burua aurkitzen, poesia idazten hasi zen.

Gauza errazak dira korrontearen indarrari men egitea eta gainerakoek egiten dutena egitea; gainerakoak “satorrak” edo “arratoiak” badira, egunero eta gauero kale-kantoietan eta taberna-zuloetan egoten direlako, nahiz eta gustuko gauza ez izan, norbera ere han egotea “normalena” da, ala?

Hala ere, kosta ahala kosta, gure istorioko protagonista gazteak eutsi egiten dio bera izateari eta alde batetik bestera jauzika dabil motoan, amildegiaren ertzean, arratoien zuloan erortzeko zorian egon arren, katagorrien gisa bizitzea erabakitzen du; berezia da mutila, baina libre izan nahi du. Urtxintxak oihanean bezala jauzika… Bekokiko ispilutik zeharka begiratzeko ausardia du gazteak, eta, senez jokatzeagatik, asko sufrituko du. Baina horrek egoera pertsonala eta familiartekoa zein lagunartekoa hobetzen lagunduko dio, baita herria salbatzen ere.

Ipuin honen irakurle gaztea zein ez horren gaztea identifikaturik sentituko da berehala protagonistarekin, hark duen izaera bereziak erakarrita, eta irakurlea gaztea izanik, zer pentsatua emango dio norbere bizitzari buruz: gainerakoen gisakoa izan nahi dut ala benetan naizena erakutsi? Bide erraza ala zaila hautatu?

Horrela ibili behar duzue bizitza honetan, erabakiak hartuz, gazteok, eta elkarri lagunduz, horixe aitonaren aholkua; bizitza sator bat bezala bizi daiteke, edo katagorri bat bezala, baina ez sator, ez arratoi; katagorri izan behar duzue. Hori azaltzen da Igerabideren ipuinaren ikaskizun.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak