kritiken hemeroteka

8.607 kritika

« | »

Harri hautsiak / Gabriel Korta / Egilearen edizioa, 2002

Gabriel Kortaren Harri hautsiak José Luis Padrón / Bilbao, 2002-07

Gabriel Kortak bezala, bizitza gorrotatuz dena galtzen dela konturatu eta aurkikuntza horren berri ematen digunak; Gabriel Kortak bezala “Udazkenean abestu behar genuena, udaberrian abestuz” edota “Malenkonia, luxua iruditzen zait” idazteko gai den poetak, aldatu egiten gaitu, pixkanaka, halabeharrez, aldatu egiten du gizakia, eta ondorioz, mundua bera da aldatu egiten duena.

Ongi daki Gabriel Kortak, ez duela neurririk gizakiaren bihotz ustelaren itzalak. Gizartearen bihotzean hartzen du etxebizitza, mendeko altzarian pipiak bezala, bizitzaren bazter txikiena ere gaixotzen du, giza begirada zorabiatu, gezurtatu munduari begiratzeko gaitasuna eta harengan parte hartzeko ahalmena.

Horregatik da Gabriel Kortaren edozein bertso lerro, maitasun, gizatasun eta askatasun istorio sakona. Bere hitz zaurituak, negarraren begirada gordetzen du (euskal poetak ere negar egiten baitu), bihotz onaren indarra zatarkeriaren eta krudeltasunaren aurrez aurre.

Ongi daki Gabriel Kortak, ez dagoela maitasunaren esku gizakiaren kalterako den oro sendatzeko ahalbiderik, ez dago Gabriel irribarre ergelaz jota, baina ongi baino hobeto daki ere, bai, bizi minak eta etsipenak gugan zabaltzen dituzten amildegiak bete ditzakeela maitasun horrek. Giza historiaren handitasuna, ankerkeriaren kontra egiteko bere gaitasunean datza.

Poetaren hirugarrena

Gabriel Korta, 1951.eko otsailaren 23an jaio zen Donostian, eta Errenterian bizi izan da beti. Hirugarrena du Harria hautsiak poema liburua. Isiletik (LUR, Ustela saila, 1980) eta Okaranak (Susa, 1987) dira beste liburuak. Denbora luze isilik eman ondoren, bide berri bati hasiera ematera dator, beraz, Harri hautsiak lanak. Orain, Arestiren modura, harria da poetarentzat herria eta gizakia bezala. Baina poetak, Gabriel Kortak, maitasunaren indarrez hausten du harria, herria eta gizakia askatzeko, menperatzen dituen espazio eta denbora itogarriak apurtzeko.

Harria beti izan den tokian eta etxea izan dugun harrian, Gabriel Kortak, bizigune berria asmatzen du, bidean abian jartzeko, bizirik dagoela irudikatzeko, barnean, beste herri bat eta beste gizaki bat daudela imajinatzeko. Harria hausten du Gabriel Kortak azkenik, herri berriaren barren-barrenean bizitzeko. Poetak, Harria hausten du, berria den gizakiaren sakon-sakonean izateko.

Mugiezinik zirudien harriak, mugimendua hartzen du, flexibilitatea, eta hazi eta handitu ere egiten da unibertso txikietan, existentziaren txikitasunean. Harria hautsi da eta ateak eta leihoak eta teilatua bera zabaldu dira, eta haiekin poetaren sentitzeko ahalmen guztiak. Minaren aurrez aurre jartzen du orduan Gabriel Kortak maitasuna, bide eta borroka bezala, eta maitasunaren iturri erdigunea, gizakia.

Autoedizioaz gain, Gabriel Kortak berak egindako marrazkiak eta kanta bi ere hartu dituen Harri hautsiak liburuak, ama sabeleraino buelta bezala da, bene-benetan eta egiaz sentitzeko giza-herriaren, giza-herri guztien barren-barrenean dela izatea. Jaio, bizirik irauteko. Beti.

Azken kritikak

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Maialen Sobrino Lopez

Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap

Asier Urkiza

Espekulazioak
Arrate Egaña

Nagore Fernandez

Dena zulo bera zen
Eider Rodriguez

Txani Rodríguez

Azken batean
Lourdes Oñederra

Mikel Asurmendi

Auzokinak
Gorka Erostarbe

Maddi Galdos Areta

Esker onak
Delphine De Vigan

Irati Majuelo

Meditazioneak gei premiatsuen gainean...
Martin Duhalde

Gorka Bereziartua Mitxelena

Urte urdin ihesak
Jesus Mari Olaizola "Txiliku"

Hasier Rekondo

Emakume oinutsa
Scholastique Mukasonga

Maialen Sobrino Lopez

Erroen izerdia
Jone Bordato

Nagore Fernandez

Azken batean
Lourdes Oñederra

Asier Urkiza

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Jon Martin-Etxebeste

Artxiboa

2025(e)ko azaroa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

Hedabideak