kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Bertan goxo / Karlos Linazasoro / Elkar, 2012

Umorea eta absurdoa Javier Rojo / El Diario Vasco, 2012-12-14

Karlos Linazasorok bere umore bereziaren erakusketa egiten du Bertan goxo izenburua duena nobela labur honetan. Itxuraz, gazteei zuzendutako liburua da eta bertan agertzen dena gainetik irakurrita, umore absurdoaren adibide xumea dela pentsa liteke. Baina badakizue, umorea oso gauza serioa da, eta komenigarria da nola funtzionatzen duen ikustea. Nobelaren argumentuaren abiapuntua ezohikoa da, heriotzaren tabuaren gainean eraikita baitago. Izan ere, narratzaileak, hamar urteko neskato batek, kontatzen du nola bere aitak eta honen bazkideek beilatoki bat inauguratuko duten; honetarako festa moduko bat antolatuko dute eta gonbidatuen artean herriko “indar biziak” (barkatu txiste txarra), hainbat jubilatu eta neskatoaren ikaskide batzuk daude. Egoerak, beraz, absurdoa dirudi hasieran, ez-ohikoa behintzat, eta hasierako egoera horretan kontrajarrita agertzen diren osagaietan nobela honek islatzen duen umorearen lehenengo aztarnak ikus ditzakegu. Lehenengoa negozio mota bera da, negozio horrek aurrera egingo badu, jendeak hil egin behar baitu, derrigorrez. Bigarrena inaugurazio ekitaldia litzateke, festa moduko bat (alaitasuna eta poza suposatzen baitzaizkio) antolatzen baitute. Hirugarrena, gonbidatuak: alderdi guztietako ordezkariak (heriotza guztiz demokratikoa baita eta bere barruan denak hartzen baititu inolako diskriminaziorik egin gabe). Inaugurazio ekitaldia egiten dutelarik, argindarra joaten zaie eta denak giltzapetuta geratzen dira, Buñuelen filma gogoratzen duen egoera bat sortuz. Eta hor dauden bitartean pertsonaiak hitz egin eta hitz egin aritzen dira, eten gabe, halako moduan non narrazioaren ordez antzerkiaren itxura hartzen baitu idazlanak. Eta hitz egiten duten bitartean, guztiz serioa izan nahi duen diskurtsoa plazaratzen dute, edozein gairi buruz hitz eginez, konturatu gabe diskurtso serio horrek ez duela lekurik halako egoeran. Eta horixe da, bai, absurdoaren funtsa.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak