kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Esku hori! / hainbat egile / Txalaparta, 2012

Berotze ariketak Goizalde Landabaso / Deia, 2012-12-29

“Soinekoa kendu eta ipurdi masailak agerian utzi zituen, gizon misteriotsuak bere eskuez samurki estutu zitzan. Suge baten dantza imitatuz, bestearen gorputzean arrastatuz begi-mozorroa ez ezik beste guztia kendu zion, bien arteko izterren talkak txalo doinuak irudikatzen zituzten bitartean”. Metroan Esku hori! liburua irakurtzen nindoala nire gainean begiradak sentitu nituen. Ez da, ez, hain bitxia pertsona bat liburu bat irakurtzen ikustea. Horixe da pentsatu nuena. Beharbada paperekoa delako? Hori ere pentsatu nuen. Baina gero konturatu nintzen azala iradokitzailea zela eta horri erreparatzen ziotela bidaia kideek. Eta gero jabetu nintzen: goizean logura astindu ezinean zabiltzala kulero beltz barruetara sartzen den esku bat ikustea, gutxienez, deigarria dela. Masturbazioa ez ei da metrorako kontua.

Txalapartak kaleratu eta hainbat egilek idatzitako liburu honen gaia argia da: erotismoa. Basauriko Euskarabila elkarteak sortu zuen ipuin erotikoen lehiaketa. Duela hamasei urte. Nik dakidala era honetako lehenengo literatur lehiaketa izan zen, eta urterik urte lehiakide gehiago jaso izan ditu. 1996an hasiera izan zuenak 2012an izango du akabukoa. Esku hori! ipuin liburua Euskarabilak erotismoari, momentuz, emango dion azkena da. Bero hezeak eta Basa gurina tituluekin trilogia erotikoa utziko dio euskal literaturari.

“Ezin du orgasmoaz gozatu. Ez da beharrezkoa. Burua astindu egiten du eskubidera eta ezkerrera. Negarrez. Edo ez. Tristura eta alaitasuna bat eginez. Atzamarrek hitza ateratzen dituzte lotsa eta minaren kobazulotik”. Asko dira ipuin liburuotan agertutako lanak, eta hortaz anitza da bai gai aldetik eta baita kalitate aldetik ere. Izen ezagunak zein ezezagunak izan dira parte hartzaile. Azken honek 2007az geroztik irabazle suertatutakoak batu ditu. Itziar Abad, Alaitz Andreu, Estitxu Arozena, Karmele Arrieta, Eneritz Dueso, Iratxe Esnaola, Imanol Epelde, Alvaro Rabelli, Alvaro Iribarren, Miren Juaristi, Dani Martirena, Aitor Monge, Txema Perez, Danele Sarriugarte eta Josu Unzueta dira berton azaldutakoak. Gaiak, esan bezala, asko: prostitutaren eskaria egiten duen itsua, guraso izango den bikotea, Argentinara alde egiten duen emakume euskalduna edota irakaslearekin harreman sexuala duen ikaslea. Liburuari izena ematen dion eskua nagusitzen da ipuinotan, baina eskuekin batera, aluak, zakilak, belarriak, bularrak azaltzen dira. Ez bakarrik, noski, likits-jarioak, une umelak eta osterantzekorik ere bada liburu honetan. Eta gehiago ere bai, hitzen bidez erotismo eta sexualitatearen mundura jauzi egiten baita istoriorik istorio. “Nik hotz ikarak sentitzen nituen gorputz nerabe haren igurtziekin, baina sekula ez nintzen ezertara ausartu. Ezin nion Martini horrelakorik egin”. Lausotasuna bazter, zuzenagoak diren zatiak ere badira: “Zakila bidegabeki puztu zen nire hanketatik at, kondoiaren erresistentzia arriskuan jarri arte. Burua makurtuta alua jateari ekin zion beste behin, ni uluka ari nintzen, urtuta”. Neurriari dagokionez denetarik aurki daiteke, ia-ia, sexuaren jolasarena adina.

Euskarabilaren bide oparo honek eman du gauza ederrik. 50 bat ipuin eta zenbatu ezin daitezkeen gozamen uneak. Amaitu dira elkarte honen orgasmoak eta isuriak, aieneak eta hasperenak. Erotismoa hemen geldituko da. Beraz, interesgarria izango da liburu honetan begirada batzuk iltzatzea. Badaezpada.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak