kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Txipiroiren bat edo beste / Rafa Egiguren / Ustela Saila, 1981

Rafael Egigurenen poema liburua Josu Landa / Egin, 1981-11-05

Rafael Egiguren ez da poeta berria. Gaur egun hogeitamar urte eta piko dituela, aspalditxo ekin zion poetaren ofizioari, ekite geldo bainan konstantean. Eta azkenean, eta Ustela Sailaren eskutik, bere poema liburutxoa eman du argitara.

Txipiroiren bat edo beste du izena liburuak, eta hasiera hasieratik txalo bero bat Rafari. Garbi bait dago askoz poetikoagoa dela —eta ondorioz poemetarako egokiagoa— aberetxo hauen tinta erabiltzea txinatarrek asmatutakoa erabiltzea baino. Tinta bereziaz idatziak daude, beraz, bertan ageri diren poemak.

Urte luzeetako lanaren ondorioa da, beraz, eskaintzen zaiguna, eta, egia esan, ez da oso produkto mardula eta trinkoa (ez dakigu alperkeriaz ala selekzio prozesu baten ondorioz). Bainan mardula ez izateak ez dio, kasu honetan, katxarroari kalitatea kentzen. Bai bait dago kalitatea poemetan zehar.

Zaila da Rafaren poemagintza ezagugarri batzuren bidez definitzea, bainan erabiltzen dituen elemendu batzu aipatzeak pena merezi luke akaso. Umore edo ironía. antzeko zerbaitek giro estrainu bat lortzen du batzutan, oso esaldi bereziak eraikiaz, “ea zortea duzun/eta nitaz/enamoratzen zaren”, edo jainkoaren figura tratatzeko tankera zorrotza, esate baterako.

Oso gustoko ditu egileak hitz jokoak eta esaldien laburtzea. Elimina daitekeen guztia eliminatuz, prosaismoa uxatzeko joera bizia ikusten zaio, askotan poema, trinkoegia bilakatuz zaildu egiten delarik konprentsioa. Oso egokia, bestalde, irudien aukeratzea eta poema gehienetan sortzen den imajin mundua, “hondartza, Jijoiko turroia” edo “heure buruan/bueltaka/behar hukean/tren elektrikoa”. Honen esponenterik garbiena Germani dedikatutako poema zitekeen.

Hala ere, eta aurretik aipatutako elemenduen balioa errekonozituz, orokorrean motzegia geratzen da Egigurenen liburua, berez laburra izanik ere poema batzu soberan egongo bai lirateke gure ustez, beste poema batzutan dagoen kalitatera ez direlako hurbildu ere egiten. Aldi berean, hainbeste urtetako lan batetarako zertxobait gehiago espero zitekeen; ez dugu uste gehiegi eskatzea litzatekeenik.

Aipamen aparta merezi du liburuaren alde grafikoak, Ustela Sailaren tradizio onari jarraituaz, oso presentazio apaina iritsi dute eta. Joxemi Zubalabek egin ditu marrazkiak eta azala, eta bere meritorik handiena, agian, poemekin konsegitu duen konpenetrazioa litzateke. Beste txalo bat, bainan hau azkena.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak