« Alex Azkueren liburu-esperantza | Kondairaren Ihauterian »
Txipiroiren bat edo beste / Rafa Egiguren / Ustela Saila, 1981
Rafael Egigurenen poema liburua Josu Landa / Egin, 1981-11-05
Rafael Egiguren ez da poeta berria. Gaur egun hogeitamar urte eta piko dituela, aspalditxo ekin zion poetaren ofizioari, ekite geldo bainan konstantean. Eta azkenean, eta Ustela Sailaren eskutik, bere poema liburutxoa eman du argitara.
Txipiroiren bat edo beste du izena liburuak, eta hasiera hasieratik txalo bero bat Rafari. Garbi bait dago askoz poetikoagoa dela —eta ondorioz poemetarako egokiagoa— aberetxo hauen tinta erabiltzea txinatarrek asmatutakoa erabiltzea baino. Tinta bereziaz idatziak daude, beraz, bertan ageri diren poemak.
Urte luzeetako lanaren ondorioa da, beraz, eskaintzen zaiguna, eta, egia esan, ez da oso produkto mardula eta trinkoa (ez dakigu alperkeriaz ala selekzio prozesu baten ondorioz). Bainan mardula ez izateak ez dio, kasu honetan, katxarroari kalitatea kentzen. Bai bait dago kalitatea poemetan zehar.
Zaila da Rafaren poemagintza ezagugarri batzuren bidez definitzea, bainan erabiltzen dituen elemendu batzu aipatzeak pena merezi luke akaso. Umore edo ironía. antzeko zerbaitek giro estrainu bat lortzen du batzutan, oso esaldi bereziak eraikiaz, “ea zortea duzun/eta nitaz/enamoratzen zaren”, edo jainkoaren figura tratatzeko tankera zorrotza, esate baterako.
Oso gustoko ditu egileak hitz jokoak eta esaldien laburtzea. Elimina daitekeen guztia eliminatuz, prosaismoa uxatzeko joera bizia ikusten zaio, askotan poema, trinkoegia bilakatuz zaildu egiten delarik konprentsioa. Oso egokia, bestalde, irudien aukeratzea eta poema gehienetan sortzen den imajin mundua, “hondartza, Jijoiko turroia” edo “heure buruan/bueltaka/behar hukean/tren elektrikoa”. Honen esponenterik garbiena Germani dedikatutako poema zitekeen.
Hala ere, eta aurretik aipatutako elemenduen balioa errekonozituz, orokorrean motzegia geratzen da Egigurenen liburua, berez laburra izanik ere poema batzu soberan egongo bai lirateke gure ustez, beste poema batzutan dagoen kalitatera ez direlako hurbildu ere egiten. Aldi berean, hainbeste urtetako lan batetarako zertxobait gehiago espero zitekeen; ez dugu uste gehiegi eskatzea litzatekeenik.
Aipamen aparta merezi du liburuaren alde grafikoak, Ustela Sailaren tradizio onari jarraituaz, oso presentazio apaina iritsi dute eta. Joxemi Zubalabek egin ditu marrazkiak eta azala, eta bere meritorik handiena, agian, poemekin konsegitu duen konpenetrazioa litzateke. Beste txalo bat, bainan hau azkena.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera