« Maistra kantari burusoila | Nortasunez gaindi diren ipuinak »

Xabier Lete. (Auto)biografia bat / Inazio Mujika Iraola / Alberdania, 2011

Bizi-bideak Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2012-03-30

Bakoitzak, bere esanak, idatziak, kantak, plazaratu egiten ditu. Eta ondoren gauzatzen da norberaren ibilbidea sorkuntzaren arloan, dela poesiagintzan, dela kantagintzan. Horren adibide bat Xabier Lete izan da. Eskura daukagu berak egindakoa. Bere bizitzan publikoki agerraldi nahiko egin izan ditu, nahiz eta bazirudien ez zitzaiola gehiegi gustatzen publiko aurrean aritzea, kontraesana badirudien arren, zenbaitentzat ezaguna baita bere kantagintzagatik, eta honek ezinbestean jendaurrekoa eskatzen du. Inazio Mujika Iraolak, testu eta zenbait elkarrizketa bilketa egin du eta horren emaitza dugu, Xabier Lete (Auto) Biografia bat. Bertan Xabier Leteren gogoetak aurkitzen ditugu, eta gaiak askotarikoak dira, baina nire ustetan, nabarmentzekoak dira, giza existentziaz egiten dituenak eta baita ere poesiaren ingurukoak. Eta baita ere aipatu behar da erlijioaren presentzia Leterengan. Letek erlijioaren inguruan egindako hausnarketak aberatsak dira. Euskal Herrian existentzialismoaren presentzia, hainbat idazleen baitan, nabaria izan da, eta horietako bat Xabier Lete da. Jean Paul Sartreren irakurketak existentzialismoaren ildoak erakutsi zizkion Leteri, eta hori bere hausnarketan nabaria da. Gizatiar existentzialismo bat agertzen da hemen aurkezten zaigun hainbat eta hainbat elkarrizketetan. Eta aipatu behar dut, Leteren baitan hitzak daukan indarra, eta esango nuke, Mujikak, nahiz eta idatzizko testu batean bildu dituen, Leteren ahotsa entzuten dela, eta hau Mujikaren meritua da. Entzuteko hausnar moduko baten aurrean gaude. Eta azkenerako utzi dut poesiarekiko esaten duena Letek. Gogoeta oso mamitsuak eta esanguratsuak bertan azaltzen dira. Ezin esan denaz ari baita Lete.