kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Spray / Paddy Rekalde / Susa, 2011

Zerua zikintzen Igor Estankona / Argia, 2011-06-19

Aitzin-poeman Paddy Rekaldek (Sex Abaroa, Txalaparta, 2000; Bilbo dub kronikak, Susa, 2004) egia bezain eder botatzen ditu bi gezur. Batetik memoria hutsa garela dio, eta gero liburua etorkizunez kargaturiko spray-pote bat da. Eta bestetik, memoria garela poetak dioela gaztigatzen digu, bera poeta ez balitz bezala. Deustuarra errealitatearen bozgorailu anonimoa dela ematen du uneka, poesia mailutzat darabilela, baina kritika sozialaren eta alkoholaren artean bihotz handi bat barruntatzen da, ezkutuan dagoen poetarena, edertasunari uko egin nahi ez dion idazlearena. Anti-idazlearen diskurtsoa erabiliz, poesia egiten du Paddyk. Ez alferrik, aire irlandar eder batekin bukatzen da, modu ezin finagoan, ustez anti baina funtsean bizitzaren aldekoa den Spray. Hori bai, bizitzea merezi duen bizitza bat aldarrikatzen du idazleak: “Jack Kerouac berri haren begiradapean / sutan zeudela kaleak”.

Atzera begira usteltzen direnak badira. Eta atzera sekula begiratzen ez dutenak ere bai. Paddy Rekaldek liburu honetan proposatzen diguna da aurrera begiratzea, baina nondik gatozen ahaztu barik. Gangurengo gainetan galdutako gerra abiapuntutzat hartu eta mundu gaur egun lokartura garamatza. Bidean amodioa ikusiko dugu, sexua, burruka eta samurtasuna. Emozio handia dago kondentsaturik liburuko berrogeita hamahiru poemetan. Lander Garroren azaleko argazkiak bihotz-gogo hori ondo ilustratzen du. Fabrika abandonatu bat ageri da, belar latzak, baina zeruan lainoak, zirruak, sprayz marraztuak bezala.

Eta gainera, Amaren ametsa bezalako konposizioak daude, oilo narrua jartzen dutenak.

Eta gainera, Bilbo dub kronikaken erritmo arean errepikakorra leunagoa da hemen, autoreak berak Hitzen Uberan atarian azaldu zituen arrazoiengatik, nik uste: “Poemak aleka sortu dira, (…) nik uste dut nire izaerak berez erakartzen dituela poema horiek eta gai horiek, sentsazio eta emozio horiek. Ez da behartutako gauza bat, berez barnetik sortzen zaidana baizik”.

Eta gainera, “barnetik sortutako” hori amorrualdi bat baino askoz sakonagoa eta aberatsagoa da.

Paddy Rekaldek ez zuen Spray idatzi hala nahi zuelako, hala erabaki zuelako baizik. Idazlearen arima dago beraz orrialdeotan, poema aski gogor baten ostean, munduko txakurkeria guztiak gora-behera, kapaz baita itxaropentsu galdetzeko: “Baina benetako begiak ez ote daude bihotzean?”.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak