susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Sinplean anitza | Ta modernoak “basque speaking” »

Joan da negua / Mikel Ibarguren / Susa, 2011

Bizitza bera Javier Rojo / El Correo, 2011-06-11

Poesian gertatzen dena zirriborro batekin azalduz esan daiteke genero honetan bi gai nagusi agertzen direla, heriotza eta maitasuna. Bi gai hauek era desberdinetan konbinatzen dira, ikuspuntu desberdinetatik azaltzen dira, baina funtsean, poetek zerbait idazten dutenean, heriotza eta maitasuna agertzen dira itsasargi moduan, beraiengana dena erakartzen, beraien argipean dena azaltzen. Gaiek hartzen duten forma zehatzari erreparatuz gero, xehetasun eta zehaztasunak agertzen dira. Eta kasu honetan ezin esan daiteke xehetasunak eta zehaztasunak inportantzia gabekoak direnik. Mikel Ibargurenen Joan da negua izenburuko liburuaren kasuan, adibidez, bi gai nagusi horiek etsipenarekin loturik agertzen dira. Bizitzaren aurreko jarrera bat agertzen zaigu bere poemetan, jarrera bikoitza, batzuetan kontraesankorra dirudiena. Alde batetik, ematen du bizitzak ez duela zentzurik (ez duela norabiderik). Ikuspegi teologikorik gabe, bizitza momentu bat da, orain eta hemen gertatzen dena. Bizitzari zentzurik aurkitzen ez zaiolarik, egin behar den gauza bakarra bizitzea da. Edonola ere, zentzugabeturiko bizitza honek hankamotz dirudi benetako bizitza bat izateko. Eta nahi gabe ere, transzendentzia bat bilatzen da. Bizitza mugatua da, eta mugaz haraindi joatea gustatuko litzaioke poetari, mugaz bestaldeko bidaia horretan zer dagoen ez badaki ere, agian mugaz bestalde ez baitago ezer. Izan ere, heriotzaren kontzientzia hartzen delarik, heriotza gaindi dezakeen zerbait bilatzea dagokio gizakiari, ezerezaren aurrean marka bat uzten duela sinesteko. Baina helburu handiak alde batera uzten dira, eta haien ordez helburu txikiak jarri, gizakiaren neurriko helburuak.

Gauzak honela, etsipena bestearen presentziarekin leunduta agertzen zaigu. Horixe baita norberaren mugak gainditzeko sistemarik humanoena, helburua hurkoarengan jartzea. Poema hauetan, gizakiaren mugatasunaren aurreko etsipen hori zu baten bidez leunduta agertzen zaigu. Hitz klabe batzuek azal dezakete poema hauetan agertzen den jarrera: larrimina, egonezina eta batez ere minbizia.

Egunerokotasunetik hartutako irudiekin egindako poemak dira Ibargurenenak. Baina egunerokotasun hori zehatza ez delarik, abstraktuak suertatzen dira bere poemak, unibertsalizatu egiten baita jarrera, manierismora heldu gabeko poesia landuaren bidez. Ohiko gaiak izan arren, arretaz irakurtzeko liburu interesgarria da hau.