« Analogien labirintoan | Betiereko itzuleraz »
Bitsa eskuetan / Miren Agur Meabe / Susa, 2010
Sarri apostolua eta inoiz euskalgeisha Gema Lasarte / Argia, 2011-01-30
Euskal poesiaren arrosa den andre mamitsu honek, hiru atal aski ezberdin dituen poema landa edo itsasoa paratu digu, likidotasunaren semantikak eskaintzen duen jariokortasun guztia literatur aitzakia bilakatuz.
Meabek ondo aitortzen duen bezala, ispiluak ditu azalean eta bere trakeak badu izan bere mintzoa. Nitasunetik idazten digu egileak, ahots propioa ez ezik, identitate eraikuntzarako ispilu anitz jarri dizkio haren bizi esperientziei. Zaila egiten da egilearen eta subjektu poetikoaren arteko diferentziarik aurkitzea, balirudike etenik gabe Meabe bera dela erraietatik idazten ari zaiguna. Esaten digu, oroitzen duena dela, horixe dela, besterik ez; ez dela perfektua, Parkak politago eta argiagoak direla. “Uharte isila eta sakan ozena, neu, uneoro poeta, noizean behin jueza, sarri apostolua eta inoiz euskalgeisha”.
Zahartzen ari den emakume baten testigantza ematen digu. Hala, laster semeak ez diola “pa” emango, laster hilero hilekorik ez duela izango esaten digu. Baina, sekula ahaztu gabe idazle honek sukaldearen minipoetika oso duela maite, jarraitzen duela sukaldean idazten makarroiak edo hitzak egosi bitartean. Eta hori, Meaberen eta bere poetikaren konstante bezala azpimarratu beharko genuke. Izan ere, errelato handiak, egia absolutuak etxeko gauza txikiekin, emakumeen kontuekin nahasteko, josteko etengabeko nahia erakutsi ohi baitu Meabek. Emetasunaren aldarria edozein unetan egiteko gogoa eta beharra.
Egia txiki hauek, ordea, bakardadea, heriotza eta maitasuna bezalako gai handiekin lotu ditu Meabek liburuaren joanean. Horrela, bigarren atala oso-osorik heriotzari begiratu bat da. Amaren heriotza. Ama hitz egiten jarri du Hobia poeman eta estreinakoz poetaren ama mintzo zaigu eta jakin dugu poetak begia galdu zuenean, edota abortuen garaian, ama eta literatura izan zituela sufrimenduan lagun.
Azken atalean, Meabek, gai unibertsalak albo batera utzita, zapitxo intimoak eskaini dizkigu. Bizitzeko beste modu batzuk. Maitasun erromantikoak ahaztuz, kontrabandoko maitasunaz, gurpil gabeko, etxerik gabeko maitasunaz mintzo zaigu beste gauza askoren artean. “Zu maitatzea zen izotz artean saltoka ibiltzea, haize zorrotzaren deiei baietz, baietz esatea (…) Eta beste antartikan, tipula nahiz arima zuritzea, geranioari eta bizitzari lurra aldatzea”.
Hitz gutxitan, binomio fantastikoak ondo josten dakien poeta honek, gairik garratzenak eta txikienak elkarrekin lotuz poema handiak, esanahi handikoak, egiten dakiela erakutsi digu berriro. Horretarako emetasunaren, azalaren, likidoen eta sukaldearen semantikak, Itsaso zabalaren, Heriotzaren nahiz Maitasunaren gai unibertsalekin ezkondu eta parez pare jarri behar izan baditu ere. Eta hor dago, nire gusturako, emakume honen poesiaren handitasuna.
Alaska
Castillo Suarez
Irati Majuelo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña
Jon Martin-Etxebeste
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo