« Oroz gain, istorioak kontatu | Ez dok/n hiru »
Autopsiarako frogak / Koldo Izagirre / Susa, 2010
Euskararen naufragoak Mikel Asurmendi / Irunero, 2011-01
“Euskararen erailketa programatua dago, kanpotik bezala barrenetik” gaztigatu digu Koldo Izagirrek. Gure hizkuntzaren larrialdietarako gunean mediku mantala jantzita kausitu dut idazlea.
Behin irakurrita, ezin izan nuen Autopsiarako frogak liburuaren hitz oldeari tokirik eman nire kolkoan: “To, nork esan du euskarak historia ez duenik?”. “Nork esan dezake euskarak espresatzeko balio ez duenik?”. “Halako altxorrik euskaraz baino ezin da bildu poltsiko batean” pentsatu nuen —liburuaren edizioa poltsikokoa izaki—.
Autopsiarako frogak hain erreala iruditu zitzaidan, ezen eta asmatutako bakarra —fikzio bakarra— azaleko irudia zela pentsatu bainuen. Kepa Gonzalez (*) ez dela existitzen pentsatzera iritsi nintzen. Azaleko argazkiaren egilea, alegia.
Egizu kontu: liburua ohean irakurri nuen lehen aldikoz. Eguneko nekearen gainean nekez irakurri ere. Gauak iragan ziren. Herioak gorputza nola hala barnebildu ninduen loak, firurikan. Gorpuaren egoera kirofanoan ikusteak gogor kolpatu ninduen. Medikuak mantal zuriaz ziharduen, artseniko aztarnak zehatz-mehatz seinalatzen zizkien ingurukoei, baina hauek, erizainek eta laguntzaileek, gutiz gehienek, elebitasun ofizialaren tresnak zerabiltzaten. Berbarako, “gaza” zioen medikuak eta “gasa” ipintzen zioten sail ofizialekoek. Ahuldade uneak bizi izan nituen. Hozkirria nabaritu nuen bizkarrezurrean. Herioa sumatu nuen ingurumarian. Une batez, ahalmenik gabe, heriotza modu naturala izatearen aurka esnatu nintzen, ernaldiotan, medikuarekin bat egin nahian, ezinean jardun nuen baina. Batzuetan, gainera, nire buruari egotzi nion gorpuaren errua.
Gainerakoan… Gainerakoan, bigarrenez ekin nion/diot liburuari. Hainbat ohar/zauri eta hamaika hari apartatu nituen/ditut. Hemen ari naiz, ezin zauri guztien harian gorputza harilkatu. Harildu ditzaidan bederen horietako batzuk gorpu ez dadin bilaka, bizirik iraun dezan:
—Euskaldunok inozoak gara. Inozoak garenez jabetzeko, euskaraz bizi behar baita.
—Euskaldunok edukiz kaikuak —edukiontziak— gara, ez geurezko nortasun eduki-dunak.
—Euskaldunoi —aurrekoaren ondorioz— ez dagokigu identitate unibertsala.
—Euskaldunok emandako hitza sakratua izan zen, euskaldun fededun izatera determinatu gintuzten bitartean.
—Euskaldunok euskararen alde (auto)determinatzen ez garen bitartean, hizkuntzaren integrista —“talibanak”— izatera kondenatuak gara.
(*) Vigoko baforea arribadan. Ondarroa, 2002. Ez da fikzioa, euskaldunok euskararen naufragoak gara.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera