« Oroz gain, istorioak kontatu | Ez dok/n hiru »
Autopsiarako frogak / Koldo Izagirre / Susa, 2010
Euskararen naufragoak Mikel Asurmendi / Irunero, 2011-01
“Euskararen erailketa programatua dago, kanpotik bezala barrenetik” gaztigatu digu Koldo Izagirrek. Gure hizkuntzaren larrialdietarako gunean mediku mantala jantzita kausitu dut idazlea.
Behin irakurrita, ezin izan nuen Autopsiarako frogak liburuaren hitz oldeari tokirik eman nire kolkoan: “To, nork esan du euskarak historia ez duenik?”. “Nork esan dezake euskarak espresatzeko balio ez duenik?”. “Halako altxorrik euskaraz baino ezin da bildu poltsiko batean” pentsatu nuen —liburuaren edizioa poltsikokoa izaki—.
Autopsiarako frogak hain erreala iruditu zitzaidan, ezen eta asmatutako bakarra —fikzio bakarra— azaleko irudia zela pentsatu bainuen. Kepa Gonzalez (*) ez dela existitzen pentsatzera iritsi nintzen. Azaleko argazkiaren egilea, alegia.
Egizu kontu: liburua ohean irakurri nuen lehen aldikoz. Eguneko nekearen gainean nekez irakurri ere. Gauak iragan ziren. Herioak gorputza nola hala barnebildu ninduen loak, firurikan. Gorpuaren egoera kirofanoan ikusteak gogor kolpatu ninduen. Medikuak mantal zuriaz ziharduen, artseniko aztarnak zehatz-mehatz seinalatzen zizkien ingurukoei, baina hauek, erizainek eta laguntzaileek, gutiz gehienek, elebitasun ofizialaren tresnak zerabiltzaten. Berbarako, “gaza” zioen medikuak eta “gasa” ipintzen zioten sail ofizialekoek. Ahuldade uneak bizi izan nituen. Hozkirria nabaritu nuen bizkarrezurrean. Herioa sumatu nuen ingurumarian. Une batez, ahalmenik gabe, heriotza modu naturala izatearen aurka esnatu nintzen, ernaldiotan, medikuarekin bat egin nahian, ezinean jardun nuen baina. Batzuetan, gainera, nire buruari egotzi nion gorpuaren errua.
Gainerakoan… Gainerakoan, bigarrenez ekin nion/diot liburuari. Hainbat ohar/zauri eta hamaika hari apartatu nituen/ditut. Hemen ari naiz, ezin zauri guztien harian gorputza harilkatu. Harildu ditzaidan bederen horietako batzuk gorpu ez dadin bilaka, bizirik iraun dezan:
—Euskaldunok inozoak gara. Inozoak garenez jabetzeko, euskaraz bizi behar baita.
—Euskaldunok edukiz kaikuak —edukiontziak— gara, ez geurezko nortasun eduki-dunak.
—Euskaldunoi —aurrekoaren ondorioz— ez dagokigu identitate unibertsala.
—Euskaldunok emandako hitza sakratua izan zen, euskaldun fededun izatera determinatu gintuzten bitartean.
—Euskaldunok euskararen alde (auto)determinatzen ez garen bitartean, hizkuntzaren integrista —“talibanak”— izatera kondenatuak gara.
(*) Vigoko baforea arribadan. Ondarroa, 2002. Ez da fikzioa, euskaldunok euskararen naufragoak gara.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres
Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga
Mikel Asurmendi
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza