kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Fikzioaren izterrak / Ur Apalategi / Susa, 2010

Desioa eta ezina Javier Rojo / El Correo, 2010-11-20

Ur Apalategi ez da literatur sorkuntzan gehiegi azaltzen diren idazleetakoa. Bere lana lotuago dago literatur analisiarekin literatur sorkuntzarekin baino, eta analisiaren alorrean eskaini dituenak miretsi baino ezin dira egin. Literatur ikerketan hain gora helduta, sorkuntzan eskaintzen dituen lanak bigarren mailakotzat-edo hartzeko tentazioa izan lezake irakurleak, ikertzailearen dibertimendu bat izango bailiran. Baina dibertimendua izan edo ez, nire ustez leku garrantzitsua (gero eta garrantzitsuagoa gainera) lortzen ari da bere literatura gure artean.

Gaurko liburua narrazio liburua da eta Fikzioaren izterrak izenburuarekin plazaratu zaigu. Zazpi narrazio agertzen dira bertan eta gaiaren aldetik nahiko batasun handiko liburua dela esan behar da. Izan ere, narrazioek antzeko gaiak dituzte ardatz. Begi-bistakoenarekin hasita, narrazioek euskal munduarekin, hau da euskararen munduarekin, eta batez ere euskal literaturaren munduarekin zerikusia duten gorabeherak aurkezten dituzte. Gai endogamikoa, nolabait esateko, baina ez zaigu batere harrigarria gertatu behar, euskal irakurle gehienok irakaskuntzarekin edo aldez edo moldez euskal liburuaren munduarekin erlazionatutako pertsonak direla kontuan hartzen badugu. Testuinguru honetan Apalategik idazleez eta idazleen gorabeherez hitz egiten digu, eta errealitatearen eta fikzioaren arteko mugan jartzen ditu narrazioak. Bere pertsonaia gehienak desioen eta ezintasunen arteko tentsioan kokatuta agertzen zaizkigu. Beren desirek errealitatearekin topo egiten dutelarik, ezintasuna sortzen zaie eta irtenbide moduan errealitatea, itxuraz bada ere, aldatzea deliberatzen dute, errealitate paralelo horretan beren desioak bete daitezen.

Kontua da, desioak beteta ikusten direnean, desioek ez diruditela hain desiragarriak. Badakigu esaera: kontuz zer desiratzen duzun, egia bihur daiteke-eta. Idazleen gorabehera hauek bikote harremanekin lotuta agertzen zaizkigu Apalategiren narrazioetan, eta hauxe izango litzateke narrazioak lotzen dituen bigarren haria. Fikzioak eta errealitateak ispilu joko batean bezala elkar islatzen dute eta irakurlea haien izaera ez dela batere trinkoa konturatuko da.

Ironikoa, batzuetan sarkastikoa, autokritikoa, eta beti dibertigarria, halaxe definitu daiteke Apalategiren liburu hau, azken urte hauetan gure artean aurki daitekeen idazlanik interesgarrienetakoa.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak