« Mingostasun xaloa | Gureak egin du »
Anphora baita / Pello Otxoteko / Alberdania, 2010
Kezka metafisikoak Javier Rojo / El Correo, 2010-07-03
Pello Otxotekok euskal literaturan egin duen lana batez ere poesiaren arloan,zentratu izan da, eta, Anphora baita izenburuko liburu honetan, bide hórretatik jarraitzen du, halako izenburua jarrita irakurleak berehala pentsatuko duen bezala. Anphora hitza literaturan —orokorrean eta euskal literaturan ere bai— askotan agertzen zaigun hitz klabe horietako bat da. Liburu honetan, bestalde, anphora hitza behin eta berriro agertzen zaigu, poema gehienetan haren erreferentziaren bat ikusiko baitugu, eta nago hainbeste erabiltzean hitzak esanahia galdu duela, sinbolo hutsa izan arteraino. Izan ere, Anphora (horrela agertzen da liburuan, letra larriz), unibertsoa, bizitza, jainkoa azal dezakeen sinbolo orokorra baita. Bere izaerak horretarako ematen du: espazioa betetzen du, baina hutsune bat dauka barruan, poroak dauzka barne-kanpoak nolabait lotzeko… Izan ere, Otxotekoren poesia abstraktua da, kezka metafisikoetatik sortua. Eta kezka metafisiko horiek (denbora, espazioa, bizitza, heriotza) azaltzeko ia aforismoak diruditen poema laburrak era biltzen ditu idazleak.
Kontrajarpen paradoxikoz beterik daude poemak. Hutsa eta betea, barrua eta kanpoa, bizitza eta heriotza bezalako dikotomiak agertzen zaizkigu hemen, eta era paradoxiko batean erakutsi nahi zaigu ez dagoela benetan haien arteko kontrajarpenik. Jarrera honek areagotzen du honelako poesian agertu ohi den planteamendua: azaleko errealitate faltsuaren azpian benetako errealitate sakon bat dago, eta sakoneko errealitate honetara heltzeko, azalak inplikatzen duen itxura gainditu behar da. Beste hitzetan esanda, dikotomiak gainditu nahi dituen poesia idealista baten aurrean gaude, azaleko itxuren azpian esentziak bilatzen dituen poesia baita.
Egia da halako kezka abstraktuak dituen poesiak oso publiko berezia duela eta Euskal Herrian arrakasta handia duela, baina iruditzen zait bizitzaz eta heriotzaz halako era orokorrean hausnartu ondoren, gizaki partikularren bizitzak eta heriotzak ahazten direla.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo