susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Denbora kolonizatzen | Tratu txarren krudelkeria »

Autokarabana / Fermin Etxegoien / Pamiela, 2009

Distantziak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-03-19

Fermin Etxegoienek eleberri honetan ekarri digun historia ezaguna egiten zaigu guztiz, xehetasunak gorabehera. Banatu berri den gizonezkoaren bizitza ez hain berria kontatzen du; dituen arazoak euskarri sentimentalak aurkitzeko, gurasoenekora egokitzeko saioak, emazte ohiarekiko eta harekin izandako alabarekikoak bete beharrak. Kontatzen den horretatik oso alderdi gutxi zaizkigu arrotzak. Entzunak baititugu, eta ikusiak ere bai bazterretan; pairatuak, besteen buruetan izan bada ere.

Errealitatera hurbilduz (gaur egun errealitate deitzen den kontzeptu horri heldu dakiokeen neurrian), herri txiki bateko eguneroko bizitza islatzen saiatu da idazlea. Pertsonaia, izan ere, Bilboren eta herri txiki horren (Oñati?) artean baitabil, batera gehiago bestera baino. Badira narrazioan zehar nahita sartutako deskribapenak, kronika usaina ematen diotenak. Beharbada, testu autobiografikoa ez izanik, soberan daude testuok. Pertsonaia bere inguruan kokatzen lagungarri badira ere, ez dira bereziki fikziokoak; alegia gehiago dira idazlearen baitako alorrak, kanpokoak baino.

Kontaera, dena dela, bizia da eta hurbila. Hizkuntza erabat komunikatiboa darabil Etxegoienek, erregistro markatua. Kaleko hizkera aukeratu du, eta badirudi, batzuetan, lagun arteko kontaera dela, taberna zulo bateko tertulia informal bateko solasaldia. Nork bere arazoak kontatuz, bere kezkak esanez, girotzen diren horietakoa, laguntza bainoago, entzuleak bilatzen dituen horietakoa. Ironia ere ez da falta; herri txikietan (fedeko kontuak izanagatik) sakratuak izatera iritsi diren sinesmen eta ohitura horiekiko nolabaiteko distantziamendua. Horrek, testuan, familiartasuna esan nahi du: beldurrik eza eta nork bere burua zalantzan jartzeko beharra.