kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Zureak egin du / Iñaki Friera / Susa, 2009

Tratu txarren krudelkeria Patxi Sarriegi / Deia, 2010-03-20

Tratu txarrak jasandako emakumea protagonista duen Iñaki Frierak idatzitako azken eleberria, ezeren aurretik, istorio errealista eta hausnarkorra da, hain zuzen, emakumeen aurkako tratu txarrak hizpide gai nagusia duena. Istorio zuzena da, hari argumentatiboa erraz eramaten duena; funtsean, fikzioaren atzean eztabaida eragin nahi duen istorioa dela argi da, hori bai, horretarako ikerketa kazetaritzara jotzen du egileak, aukera horrek ematen dituen ekarpenak ondo baliatuta. Estimagarria, horretarako egindako ahalegin oparoa.

Ezinezkoa egin zaio Frierari tratu txarrak sufritutako emakumearen sentimendua lehen pertsonan ematea, eta ondorioz, kazetari ikertzailearen ahotan jarri ditu hari gertatutakoak. Hunkibera askotan, bortitza bestetan, badu istorioak errealitateak jotzen duen astinduaren arrasto garbia, egungo hedabideek birritan gogoratua. Ugariak dira pasadizo eta katramilak, istorioan aurrera egin ahala irakurlea harrapatu eta kateatzeko sentsazioa etengabea da.

Garbi da, errealitateak eskaintzen dituen atsekabe eta nahigabeetatik hurbil ibili nahi du egileak, gizartean oihartzun betea duen gaia jorratu nahi izan du liburu berrian. Aipagarria da, informazio baliagarri asko ematen du tarteka, elkarrizketa eta adierazpen ugari ere bai, gaiaren jorraketan lagungarria gertatzen dena askotan. Esaterako, pasarte batean paranoidismoaz eta posesibotasunaz ari denean bezala: “… pertsona horiek anbibalentziaren mende daude. Sentimendu negatiboak eta positiboak nahasten dituzte; maitasuna eta gorrotoa. Anbibalentziaren ondorioz, bikotekidearen jokabide osoa kontrolatu nahi izaten du… ulertuko duzunez, bikote harremana ezin oinarri daiteke bakartzean, posesibotasunean, oihuetan, etengabeko eztabaidetan, arrazoirik gabeko jeloskortasunean, bestea kontrolatu eta menderatzeko saioetan…”.

Nolanahi ere, trama interesgarria nobelara hurreratzeko amua izan arren, bizitzaren alde ezkutu, ilun eta krudelak deskubritzen laguntzen duen eleberria da, erraz irakurtzen dena. Kazetariari gutun anonimoa erredakziora heltzen zaionetik, kazetariak ezin hobeto gidatzen du nobelaren haria. Esan bezala, horixe liburuak planteatzen duen gaiaren muina, emakumearenganako bortizkeriaren zentzurik eza; egungo bizimoduaren ispilu da Zureak egin du liburua, merezi duen istorioa. Burutazioen artean, halaxe sentitu gara, gaiaren gordinak harrapatuta. Finean, asko aportatzen duen istorioa da, horixe eskertu dugu gehien.

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak