kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Zureak egin du / Iñaki Friera / Susa, 2009

Tratu txarren krudelkeria Patxi Sarriegi / Deia, 2010-03-20

Tratu txarrak jasandako emakumea protagonista duen Iñaki Frierak idatzitako azken eleberria, ezeren aurretik, istorio errealista eta hausnarkorra da, hain zuzen, emakumeen aurkako tratu txarrak hizpide gai nagusia duena. Istorio zuzena da, hari argumentatiboa erraz eramaten duena; funtsean, fikzioaren atzean eztabaida eragin nahi duen istorioa dela argi da, hori bai, horretarako ikerketa kazetaritzara jotzen du egileak, aukera horrek ematen dituen ekarpenak ondo baliatuta. Estimagarria, horretarako egindako ahalegin oparoa.

Ezinezkoa egin zaio Frierari tratu txarrak sufritutako emakumearen sentimendua lehen pertsonan ematea, eta ondorioz, kazetari ikertzailearen ahotan jarri ditu hari gertatutakoak. Hunkibera askotan, bortitza bestetan, badu istorioak errealitateak jotzen duen astinduaren arrasto garbia, egungo hedabideek birritan gogoratua. Ugariak dira pasadizo eta katramilak, istorioan aurrera egin ahala irakurlea harrapatu eta kateatzeko sentsazioa etengabea da.

Garbi da, errealitateak eskaintzen dituen atsekabe eta nahigabeetatik hurbil ibili nahi du egileak, gizartean oihartzun betea duen gaia jorratu nahi izan du liburu berrian. Aipagarria da, informazio baliagarri asko ematen du tarteka, elkarrizketa eta adierazpen ugari ere bai, gaiaren jorraketan lagungarria gertatzen dena askotan. Esaterako, pasarte batean paranoidismoaz eta posesibotasunaz ari denean bezala: “… pertsona horiek anbibalentziaren mende daude. Sentimendu negatiboak eta positiboak nahasten dituzte; maitasuna eta gorrotoa. Anbibalentziaren ondorioz, bikotekidearen jokabide osoa kontrolatu nahi izaten du… ulertuko duzunez, bikote harremana ezin oinarri daiteke bakartzean, posesibotasunean, oihuetan, etengabeko eztabaidetan, arrazoirik gabeko jeloskortasunean, bestea kontrolatu eta menderatzeko saioetan…”.

Nolanahi ere, trama interesgarria nobelara hurreratzeko amua izan arren, bizitzaren alde ezkutu, ilun eta krudelak deskubritzen laguntzen duen eleberria da, erraz irakurtzen dena. Kazetariari gutun anonimoa erredakziora heltzen zaionetik, kazetariak ezin hobeto gidatzen du nobelaren haria. Esan bezala, horixe liburuak planteatzen duen gaiaren muina, emakumearenganako bortizkeriaren zentzurik eza; egungo bizimoduaren ispilu da Zureak egin du liburua, merezi duen istorioa. Burutazioen artean, halaxe sentitu gara, gaiaren gordinak harrapatuta. Finean, asko aportatzen duen istorioa da, horixe eskertu dugu gehien.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak