« Jelosia | Gizarte ingeniaritza hutsengikorra »
Urperatze handia / Karlos Linazasoro / Elkar, 2009
Ironiazko zertzelada ustekabeak Patxi Sarriegi / Deia, 2010-02-13
Opor bidaian doazen jubilatuen urperatzea, eta uharte batera egindako lurreratzea, hain zuzen, Karlos Linazasorok idatzitako azken liburuaren istorio nagusia. Hasieratik ustekabea gailentzen zaio kontakizunari, ez baita espero daitekeen ia ezer uste bezalako eran gertatzen, eta halaxe, hogeita bi gizon-emakume jubilatuk bizi dituzten gertaerak dira kontakizunaren ardatza. Umorezko kontakizuna da, momentu askotan ironia dosi neurtuetan erakusten duena, sarri gogoetara erakartzen duena.
Elkarrizketa etengabeak dira, ezinbestean, irakurlea harrapatzen duten amarru nagusia. Itxura batean, elkarrizketa biziak eta arruntak dira, laburrak izanik ere baita ñabarduraz beteak ere zenbaitetan, iradokitzaileak. Asmatu egiten du horretan Linazasorok, ezin espero zer datorren kontakizunaren ia uneoro. Halaxe dirudi, zentzugabea nagusitzen da liburuko pasarte askotan, pertsonaiek dituzten elkarrizketen haria korapilatu egiten da tarteka, liburuak etengabe erabiltzen baititu hitz joko absurdoak irakurlearen gogoeta piztu egiten dutenak. Azken batean, zenbait interes hutsalen inguruko gogoetak egiteko gonbidapena dira, ongi neurtuak.
Era berean, hizkuntza ulerterraza darabil Linazasorok, ironiazko zertzelada erakargarriz josia. Irakurleak topatuko dituen egoera surrealistak idazlearen beste hainbat lanetan suma daitekeen umore bera da oraingo nobela labur honetan egileak darabilena. Ezin uka, Linazasororen ahalegina fina da horretan, goraipatzekoa guztiz pertsonaien elkarrizketek ironiarako duten joera argia. Ondorioz, inkoherentea eman lezake zenbaitetan, halakoxeak dira maiz protagonisten ahotan jartzen dituenak.
Hortaz, Urperatze handia konplikazio eta zailtasun gabeko istorioa den arren, sotila edukietan eta ulerterraza argumentuaren garapenean, tarteka bitxia ere suertatzen da, edonola ere, umorea lantzeko baliagarria. Egileak egina du hautua, egoera zentzugabeetan oinarritzen du istorioaren nondik norakoa. Halaber, elkarrizketa iradokitzaileak lagun fidela du zereginean. Finean, irakurleak eskertuko dituen keinu asko dira liburua are interesgarriagoa egiten dutenak, liburu arina arrapaladan irakurri eta gozatzera bultzatzen dutenak. Beretzat idazten duela antzematen zaio egileari, baina irakurleok eskertuko dugun konplizitatea ez zaio falta istorioari, txantxa eta umorez lagundua, Linazasororen eskutik.
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria