kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Urperatze handia / Karlos Linazasoro / Elkar, 2009

Ironiazko zertzelada ustekabeak Patxi Sarriegi / Deia, 2010-02-13

Opor bidaian doazen jubilatuen urperatzea, eta uharte batera egindako lurreratzea, hain zuzen, Karlos Linazasorok idatzitako azken liburuaren istorio nagusia. Hasieratik ustekabea gailentzen zaio kontakizunari, ez baita espero daitekeen ia ezer uste bezalako eran gertatzen, eta halaxe, hogeita bi gizon-emakume jubilatuk bizi dituzten gertaerak dira kontakizunaren ardatza. Umorezko kontakizuna da, momentu askotan ironia dosi neurtuetan erakusten duena, sarri gogoetara erakartzen duena.

Elkarrizketa etengabeak dira, ezinbestean, irakurlea harrapatzen duten amarru nagusia. Itxura batean, elkarrizketa biziak eta arruntak dira, laburrak izanik ere baita ñabarduraz beteak ere zenbaitetan, iradokitzaileak. Asmatu egiten du horretan Linazasorok, ezin espero zer datorren kontakizunaren ia uneoro. Halaxe dirudi, zentzugabea nagusitzen da liburuko pasarte askotan, pertsonaiek dituzten elkarrizketen haria korapilatu egiten da tarteka, liburuak etengabe erabiltzen baititu hitz joko absurdoak irakurlearen gogoeta piztu egiten dutenak. Azken batean, zenbait interes hutsalen inguruko gogoetak egiteko gonbidapena dira, ongi neurtuak.

Era berean, hizkuntza ulerterraza darabil Linazasorok, ironiazko zertzelada erakargarriz josia. Irakurleak topatuko dituen egoera surrealistak idazlearen beste hainbat lanetan suma daitekeen umore bera da oraingo nobela labur honetan egileak darabilena. Ezin uka, Linazasororen ahalegina fina da horretan, goraipatzekoa guztiz pertsonaien elkarrizketek ironiarako duten joera argia. Ondorioz, inkoherentea eman lezake zenbaitetan, halakoxeak dira maiz protagonisten ahotan jartzen dituenak.

Hortaz, Urperatze handia konplikazio eta zailtasun gabeko istorioa den arren, sotila edukietan eta ulerterraza argumentuaren garapenean, tarteka bitxia ere suertatzen da, edonola ere, umorea lantzeko baliagarria. Egileak egina du hautua, egoera zentzugabeetan oinarritzen du istorioaren nondik norakoa. Halaber, elkarrizketa iradokitzaileak lagun fidela du zereginean. Finean, irakurleak eskertuko dituen keinu asko dira liburua are interesgarriagoa egiten dutenak, liburu arina arrapaladan irakurri eta gozatzera bultzatzen dutenak. Beretzat idazten duela antzematen zaio egileari, baina irakurleok eskertuko dugun konplizitatea ez zaio falta istorioari, txantxa eta umorez lagundua, Linazasororen eskutik.

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak