kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Urperatze handia / Karlos Linazasoro / Elkar, 2009

Ironiazko zertzelada ustekabeak Patxi Sarriegi / Deia, 2010-02-13

Opor bidaian doazen jubilatuen urperatzea, eta uharte batera egindako lurreratzea, hain zuzen, Karlos Linazasorok idatzitako azken liburuaren istorio nagusia. Hasieratik ustekabea gailentzen zaio kontakizunari, ez baita espero daitekeen ia ezer uste bezalako eran gertatzen, eta halaxe, hogeita bi gizon-emakume jubilatuk bizi dituzten gertaerak dira kontakizunaren ardatza. Umorezko kontakizuna da, momentu askotan ironia dosi neurtuetan erakusten duena, sarri gogoetara erakartzen duena.

Elkarrizketa etengabeak dira, ezinbestean, irakurlea harrapatzen duten amarru nagusia. Itxura batean, elkarrizketa biziak eta arruntak dira, laburrak izanik ere baita ñabarduraz beteak ere zenbaitetan, iradokitzaileak. Asmatu egiten du horretan Linazasorok, ezin espero zer datorren kontakizunaren ia uneoro. Halaxe dirudi, zentzugabea nagusitzen da liburuko pasarte askotan, pertsonaiek dituzten elkarrizketen haria korapilatu egiten da tarteka, liburuak etengabe erabiltzen baititu hitz joko absurdoak irakurlearen gogoeta piztu egiten dutenak. Azken batean, zenbait interes hutsalen inguruko gogoetak egiteko gonbidapena dira, ongi neurtuak.

Era berean, hizkuntza ulerterraza darabil Linazasorok, ironiazko zertzelada erakargarriz josia. Irakurleak topatuko dituen egoera surrealistak idazlearen beste hainbat lanetan suma daitekeen umore bera da oraingo nobela labur honetan egileak darabilena. Ezin uka, Linazasororen ahalegina fina da horretan, goraipatzekoa guztiz pertsonaien elkarrizketek ironiarako duten joera argia. Ondorioz, inkoherentea eman lezake zenbaitetan, halakoxeak dira maiz protagonisten ahotan jartzen dituenak.

Hortaz, Urperatze handia konplikazio eta zailtasun gabeko istorioa den arren, sotila edukietan eta ulerterraza argumentuaren garapenean, tarteka bitxia ere suertatzen da, edonola ere, umorea lantzeko baliagarria. Egileak egina du hautua, egoera zentzugabeetan oinarritzen du istorioaren nondik norakoa. Halaber, elkarrizketa iradokitzaileak lagun fidela du zereginean. Finean, irakurleak eskertuko dituen keinu asko dira liburua are interesgarriagoa egiten dutenak, liburu arina arrapaladan irakurri eta gozatzera bultzatzen dutenak. Beretzat idazten duela antzematen zaio egileari, baina irakurleok eskertuko dugun konplizitatea ez zaio falta istorioari, txantxa eta umorez lagundua, Linazasororen eskutik.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak