kritiken hemeroteka

8.501 kritika

« | »

Gulliverren lokarriak / Xabi Borda / Elkar, 2009

Unibertsoa eskuan Javier Rojo / 2009-10-24

Gulliverren lokarriak Xabi Bordak argitara ematen duen bigarren poema liburua da. Lau zatitan banatu du bere liburua, poema-bilduma honen azpian liburu osoari eusten dion egitura bat dagoela erakusteko. Lau zatien izenburuetan “hezur” hitza agertzen zaigu. Poetak eguneroko bizitzan bilatzen ditu poemak egiteko lehengaiak. Sukaldea, logela, komuna… poemetan kontatzen direnak kokatzen diren toki hautatuak dira. Baina poetak, hurbileko osagai horietan bermatu arren, objektu eta toki zehatzak transzenditu nahi ditu. Eta transzenditze horretan datza poesia honen baliorik handiena. Etxea eta etxe barrukoa, metonimia prozesu baten bidez, unibertsoa izendatzeko baliabidea bihurtzen zaigu. Gauzak honela, poetak ez du kanpoko gertakari handietara jo behar munduaren aurreko jarrera bat aurkezteko, etxeko gauza txikietan bertan bizitzaren tragediak, minak eta ironiak agertzen baitira, bere neurri osoan. Adibide zehatz batekin azaltzeko, poetak bizarra egiten duen bitartean, konketan dagoen urean bataila bat irudika dezake, mundua azaltzeko edozein bataila bezain baliagarria izan daitekeena. Poesia hau aldez edo moldez heriotzari buruz ari da, eta heriotza aurkezteko modu desberdinak erabiltzen dira. Aurreko belaunaldiei lotzen dien haria aipatu dezake poetak, edota gaixotasuna… Osagai desberdinak, azken finean, batzuetan beraien artean loturarik ez dutenak. Edonola ere, osagai hauek bizitzarekin batera doan heriotzaren presentzia nabarmentzeko erabiltzen dira, heriotza eta bizitza ezinbestez batera baitoaz. Eta egoera honetan ematen du heriotza exorzitatzeko nahia daukala, mundua formula logikoen bidez azaltzeko sistemarik egongo balitz bezala.

Aipatu den bezala, lau zatitan banatuta dago eta zati bakoitzaren izenburuan “hezur” hitzak berehala dakar burura bere antzekoa den beste hitz bat, “gezur”. Izan ere, txiki sentitzen da halako munduan poeta, eta mundu hori bere neurrikoa izan dadin ahalegintzen da, ahalegin hori alferrikakoa dela suertatu arren.

Idazkera zuzena erabiltzen du idazleak, eta hitz klabeen artean behin eta berriro agertzen zaigu lokatzaren kontzeptuarekin erlaziona daitezkeenak. Idazleak, nahita edo nahi gabe, gizakiak zerez eginak dauden, horixe aipatzen du, behin eta berriro, lehengai horrek markatzen duen patutik ezin baita itzuli.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak