« Garagardoa, elurra, hutsuneak, oihartzunak… | Tesidun nobela »
Juan Mari Lekuona hurbiletik / Askoren artean / Oiartzungo Udala-Euskaltzaindia, 2008
Kulturgile euskaltzalearen handitasuna Patxi Sarriegi / Deia, 2009-01-20
Juan Mari Lekuona gogoan, haren gertuko erretratu desberdinetan sakontzen duen liburu oparoa da bere omenez Euskaltzaindiak eta Oiartzungo Udalak kaleratutakoa. Apaiza, idazlea, irakaslea, poeta… haren testigantza eta ekarria biltzen duten artikulu mamitsuak topa daitezke bertan, euskaltzalearen zinezko irudia dakitenak. Egile ezagunen artean Xabier Lete, Gorka Aulestia, Anjel Lertxundi, Pello Esnal, Jean Haritschelhar, Ana Maria Toledo, Jon Kortazar, José Auxtin Arrieta, Lourdes Otaegi… denek dute zer esana eta gogoratua, gertutik ezagutu dutenez.
Izan ere, kultur arlo ugaritan ibilia baita Juan Mari Lekuona: ahozko literaturan, teologian, itzulpengintzan, poesían… Gasteizen apaiz ikasketak burutu, Erroman teologia izpirituala ikasi, Portugalen tesia prestatu, Añorgan apaiz, Donostiako Deustuko Unibertsitatean irakasle, euskaltzaina… Ibilbide oparoko bizitza izan zuen Lekuonak, Lourdes Otaegi Euskaltzaindiko Literatur Batzordeko kide eta liburuko edizioaren koordinatzaileak gogoratzen duenez. Lekuonarenganako miresmena liburuaren lekuko eta ardatza, egile guztien hitzak eskaintza zintzo eta egiatiak dira, bihotz-bihotzez egindakoak.
Lekuonaren bizitza ibilbidea iruditan beste atal batean ere ikus daiteke, koloretako lekukotza ugari eta hunkigarri franko ikus daitezkeenak; txiki-txikitakoak ezin ikusgarriagoak, baina handitakoak ere egindako ibilbide aberatsaren froga ageri-agerikoak dira denak, sona handiko pertsonez inguratua beti.
Aurrerago, berriz, baita alderdi literarioa ere lantzen duen artikulu andana ere badator, hain zuzen, Jean Haritschelar, Ana Maria Toledok paratutakoa; hain zuzen, Ahozko Euskal Literaturaren aztergaiari erreferentzia egiten diona, Lekuonaren pasioetakoa. Aditua baitzen Lecuona eta herri-literaturari dagokionez.
Liburu bukaeran, bestalde, Lourdes Otaegik paratutako Juan Mari Lekuonaren bibliografiaren atal mamitsua dator: idatzitako liburuak, berari egindako idatzizko elkarrizketak, bideo grabazioak, ETB eta Euskadi Irratiko albistegi eta programetan eginiko ahozko elkarrizketak, bere poesia liburu zerrenda bukaezina, itzulpenak, ikaskuntza liburuak, artikulu eta hitzaldiak…
Bihoakio lerro hauen bidez ere gorazarre zintzoena kulturgile eta euskaltzale handiari. Liburuan zenbat kontu gustagarri! Jakin du edizio apailatzaileak guztiaren berri ematen, aukeraketa ezin egokiagoa egiten. Liburuan zehar aurkitu dugun altxorra horren lekuko. Omendutakoak gustura asko bizi artean jasoko zukeen halakorik; hil ondorenean, dudarik ez, euskaltzaleak badu liburu honetan Juan Mari Lekuonaren lekukotza aberatsaren helduleku bikaina.
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez