kritiken hemeroteka

8.358 kritika

« | »

Bizian argitaratuak / Franz Kafka (Naroa Zubillaga) / Alberdania-Elkar, 2007

Kafkaren narrazioak Javier Rojo / El Correo, 2008-04-12

Kafkaren narrazio laburren bilduma agertu da, “Bizian argitaratuak” izenburuarekin eta Naroa Zubillagaren itzulpen lanari esker: Izenburuan ikus daiteke liburu honen muga, bertan agertzen diren narrazio laburrak Kafka bizi zelarik argitaratu zituenak baitira, hau da, egilearen oniritziarekin agertutako narrazioak. Gauza jakina da Max Brod-i eskatu ziola hil ondoren bere paperak erre zitzala. Max Brod-ek lagunaren nahia bete ez, ordea, eta hari esker hainbat eta hainbat testu ezezagun, baztertutako aldaera eta abar argitaratu ahal izan ziren idazlearen heriotzaren ondoren. Hemen argertzen diren istorio batzuk ipuin bakarreko liburuxketan agertu ziren (“Epaia”, “Sugilea”, “Zigor kolonian”), beste batzuk narrazio bildumak ziren (“Kontenplazioa”, “Landa medikua”, “Gosearen artista”). Jakina, narrazio laburren bilduma bat da, eta bilduma honetatik kanpo gelditu dira Kafkaren idazlanik garrantzitsuenak, literaturaren historia markatu duten nobelak.

Batzuen ustez, Kafka XX. Mendeko idazlerik esanguratsuena dateke, agian ez garrantzitsuena, baina bai esanguratsuena. Bere narrazioetan, gizartearen aurrean gizajo moduan agertzen zaigu gizakia, batzuetan animaliaren izaeratik hurbilago gizakiarenetik baino. Galduta dago bere izaera mugen barruan, baina baita zeharo arrotz zaion inguru batean ere. Ezinbestez amiltzera doala badaki, baina hala ere amiltzera lehiatzen da, horixe izango balitz bezala bere patua. Halako irudia osatu zuen idazleak bere literaturan, baina esan behar da irudi hori batez ere bere nobeletan ikusten dugula gauzatuta. Narrazio labur hauetan halako eredutik hurbilen dauden istorioak “Zigor kolonian” izenburuko ipuinean beldurrezko istorio bat, ia istorio “gore” desatsegin bat, kontatzen zaigu.

“Gosearen artista” izeneko liburuan, Kafkari hainbeste gustatzen zitzaion ikuskizunen mundua, zirkua, agertzen zaigu. Inguru horretan aurkitu zuen gizakiaren egoera azaltzeko metafora egokia: gizakia zirku batean dago, jendaurrean bere bizitza arriskuan jartzen beste gizaki batzuek denbora-pasako ikuskizuna izan dezaten, halako moldez non gizaki izaera ere galtzera heltzen den. Narrazio hauek ez dira Kafkaren literatur lanik hoberenak, baina jenioek ere bigarren mailako idazlanak sortzen dituzte noizean behin.

Azken kritikak

Detaile xume bat
Adania Shibli

Jon Jimenez

Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus

Amaia Alvarez Uria

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Jon Jimenez

Uztapide eta Xalbador
Pako Aristi

Mikel Asurmendi

Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio

Jon Jimenez

Monogamoak
Iñigo Astiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Joxe Aldasoro

Lanbroa
Pello Lizarralde

Mikel Asurmendi

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro

Mikel Asurmendi

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

Amaia Alvarez Uria

Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta

Mikel Asurmendi

Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka

Aitor Francos

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Jon Jimenez

Artxiboa

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

Hedabideak