kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Dakiguna ikasten / Patziku Perurena / Alberdania, 2007

Goizuetako Arrukabordeetara bidean Mikel Asurmendi / Irunero, 2008-03

Patziku Perurenak Heraklito Efesokoa du bidaide abiapuntuan. Dakiguna ikasten baina, Hierapoliseko Epiktetoren “Ezinezko da badakigula uste duguna ikasten hastea”. Aldrebesa da esakunea, aldrebesa denez. Epikteto bezalakoa, naski, Patziku. Estoikoak biak hala biak. Greziako filosofoak ditu gogoko euskal saiogile paregabe honek.

Goizuetako ijito kastaren miresle, Leitzako leinu xurian kabi hartu zuen aspaldi Patzikuk. Izateko bi molde. Bizi beharrez, moldeak moldatzeko izakariak izaki. Eta halatsu ere bizi Paziku. Patzikuk, pentsamendu saioetan aritu aitzin, poesian isuri zituen barne muinetan txertatuta daramatzan lengoaiaren kimuak. Saioan eta poesian ageri omen da idazlearen izaria.

Ohitzeari aitzi egite aldera, naturan murgildu ohi da Patziku. Ez izateari aitzi egiteko berezko manera, naturan kausitzen duela oroitarazten digu behin eta behin. “Dakiguna berritzeko eta ez dakiguna ahazteko” gomendioak helarazi digu saiogile poetak oraingoan. Denbora bizitu aldera, arima biziberritu beharra aditzera eman digu glosen bitartez. Horra Patzikuren ernea!

Patzikuk natura du jainko eta oraingoan, natura merkea dela diosku adorez. Mendian gora haritza, bertan irago da bizitza. Urepel dela, Saratsain dela, Usategia dela, Koskagain dela, hor nonbait eta nonahi bizitza dario munduari. Gizakiarengandik harago bizitza dario munduari, Koskaingo iturriari hola. Eta hartara filologoak “gorrotatzen” dituen filosofoak bidean bide harri bitxiak utzi ere.

Patzikuk proiektatzen dizkigun begiradak gogor kolpatzen digu gure pentsamendu minbera. Bere pentsamendua irrigarria da batzuetan, iraingarria bestetan, gorrotatzerainoko pentsamendua. Dakiguna ondo ikasi ahala gorrotatzen ere ondo egiten ikastea gomendatzen digu Patzikuk.

Gorrotoaren ifrentzu —uste dudan— den maitasuna heldu zait gogora, maitatu ere beti ongi ez dugula maitatzen gogoraziz.

Patziku ez da inoren aitzinean oharkabean pasatu ohi. Mina bizi du. Egia du mina. Eta kontziente da zaila dela egiaren aitzinean ondo jokatzea, guztiz ongi portatzea, hots. Etsai parrasta egina du horregatik. Aldion, irudi luke, bake antzeko zerbait dakarrela bere baitan. Kezkaz heldu zaigu menditarra.

Greziako filosofoak ditu gogoko eta Friedrich Nietzsche guztizko —jainkozko erran behar ote?— bidaide, baita, bistan da, bertako —etxeko erran behar ote?— pentsalari nahiz literatur egileak ere. Herrikideak ondo bereizten eta seinalatu dizkigu, alabaina.

Perbertso samarra litzateke Patzikuk nor dituen gogoko nor gorroto neronek erremarkatzea. Nire arima txurrigereskoa islatzeko manera litzateke, naski.

Behin paper gogo bidaia hau amaituta, Goizuetako Arrukabordeetara bide egiteko esperantza daukat.

Ez ote ordea, esperantza gizakion zorigaitzik gaiztoena? Atx!

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak